ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΙΣΘΩΤΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ
Η πραγματικότητα που έχει ήδη διαμορφωθεί για μια συνεχώς αυξανόμενη μερίδα εργαζομένων μηχανικών στον ιδιωτικό τομέα είναι γνωστή.
Για την μερίδα αυτή των οιονεί
μισθωτών (ελεύθεροι επαγγελματίες σε
έναν εργοδότη), η εξαρτημένη σχέση
εργασίας είναι προ πολλού η κυρίαρχη
μορφή και μάλιστα σε παραγωγικούς τομείς-πρωταθλητές
εφαρμογής των ελαστικών εργασιακών
σχέσεων, όπως ο κατασκευαστικός και ο
τομέας των νέων τεχνολογιών.
Έτσι, τα τελευταία
χρόνια:
ü
Γενικεύεται η
απασχόληση των μισθωτών μηχανικών, κάτω
από το καθεστώς του Δελτίου Παροχής
Υπηρεσιών, που δεν αφορά πλέον μόνο την
μελέτη-κατασκευή, αλλά έναν πολύ ευρύτερο
χώρο εργασίας. Το ΔΠΥ αποτελεί τον βασικό
μοχλό της ατομικής διαπραγμάτευσης, της
ελαστικοποίησης της εργασίας, της
απεμπόλησης κάθε δικαιώματος του
μισθωτού, στη βάση της ελεύθερης
«συνεργασίας». Αποτελεί το βασικό
εργαλείο μείωσης τόσο του μισθολογικού (υπερωρίες)
όσο και του μη μισθολογικού κόστους
εργασίας (ασφάλιση).
Η απαλλαγή της εργοδοσίας από το μισθολογικό κόστος και το κόστος αποζημίωσης απόλυσης, ανταλλάσσεται με μια αύξηση των απολαβών που καταβάλλεται είτε άμεσα από τον εργοδότη είτε έμμεσα μέσω των ειδικών φορολογικών απαλλαγών.
Έτσι ο μηχανικός παραιτείται
από τα εργασιακά και ασφαλιστικά του
δικαιώματα, δεν
γίνεται επίσημη πρόσληψη του ως μισθωτού,
προκειμένου για μια «ευνοϊκή» φορολογική
αντιμετώπιση, καθόσον, ενώ είναι μισθωτός
δεν φορολογείται στο 100% των εισοδημάτων
του.
ü
Αποτελεί πλέον
επιβεβλημένη πρακτική η υπογραφή
Συμβάσεων Έργου, πολλές φορές με
αποικιοκρατικό περιεχόμενο, που
κατοχύρωσε η εργοδοσία, με πρόσχημα την
κατοχύρωση χρήσης του συντελεστή 60% για
το ΔΠΥ.
Νέου
τύπου ατομικές συμβάσεις ΄"συμβούλων
μηχανικών" με εφιαλτικούς όρους
προωθούνται ήδη.
ü
Επιτείνεται η ένταση
της εργασίας στα όρια της βιολογικής
αναπαραγωγής. Τα εξοντωτικά ωράρια, το 6ήμερο–10ωρο–60ωρο,
η εντατικοποίηση της εργασίας αποτελούν
καθημερινότητα.
Η
εργασία ακόμα και όλα τα Σαββατοκύριακα
του μήνα θεωρείται δεδομένη στα
περισσότερα εργοτάξια. Ο γνωστός τίτλος
ελληνικής ταινίας «ποτέ την Κυριακή»
μοιάζει να ειρωνεύεται την
πραγματικότητα.
ü
Η συγκράτηση χαμηλών
και αναντίστοιχων με τις σύγχρονες
ανάγκες, βασικών μισθών συνάδει με την
αδιάκοπη για πάνω από 15 χρόνια πολιτική
λιτότητας, με σαφή στόχο από την
εργοδοσία την μείωση του μισθολογικού
κόστους.
Από την άλλη πλευρά έντεχνα
αποκρύπτουν την τεράστια αύξηση της
παραγωγικότητας της εργασίας, μέσω της
εισαγωγής νέων τεχνολογιών, που έχει
οδηγήσει σειρά κλάδων σε
έκρηξη κερδών.
Έτσι το
σύνολο των μισθωτών μηχανικών, όπως και
όλων των εργαζομένων, ωθείται
συστηματικά τα τελευταία χρόνια στην
υπερεργασία, προσδοκώντας, για να
αντεπεξέλθει στο αυξημένο κόστος ζωής,
στην υπερωριακή αμοιβή.
Ό,που
υπάρχει αύξηση των αποδοχών υπό την πίεση
των χρονοδιαγραμμάτων, αυτή γίνεται με
την αποδοχή δυσμενών όρων και ρυθμών. Για
παράδειγμα στις κατασκευές, για την
συναίνεση των μισθωτών μηχανικών σε 10ωρη
εργοταξιακή απασχόληση 6 ή 7 μέρες την
εβδομάδα, υπάρχει αύξηση των ονομαστικών
απολαβών, που όμως αναλυμένη σε 5νθήμερο-8ωρο
με υπερωριακή απασχόληση, καταγράφει ένα
εξαιρετικά χαμηλό βασικό μισθό.
ü
Οι εργασιακές
σχέσεις του ιδιωτικού τομέα,
επεκτείνονται και στο δημόσιο (συμβασιούχοι,
κ.α.).
ü
Αφαιρούνται
ασφαλιστικά δικαιώματα χρόνων και
εισάγονται συστήματα ανταποδοτικότητας
και κεφαλαιοποίησης των ασφαλιστικών
αποθεμάτων των ταμείων.
Στην πορεία ολοκλήρωσης των ολυμπιακών
έργων έχει ανοίξει ήδη μια συζήτηση για
την έκταση μιας επερχόμενης κρίσης στην
απασχόληση των μηχανικών.
Βέβαια
μια αντίληψη που προβλέπει μια κρίση με
τη μορφή μαζικών απολύσεων δεν ευσταθεί,
αφού παραβλέπει το βαθμό
ανταγωνιστικότητας που έχουν κατακτήσει
οι ελληνικές κατασκευαστικές εταιρίες,
τις προοπτικές κερδοφορίας που έχουν
διαμορφώσει, τον τεράστιο αριθμό
ανεκτέλεστων έργων.
Η
πραγματικότητα σήμερα κατατάσσει τις
ελληνικές κατασκευαστικές εταιρίες ως το
πιο επιθετικό κομμάτι του ελληνικού
κεφαλαίου στο εσωτερικό αλλά και το
εξωτερικό (Βαλκάνια, Παρευξίνιες Χώρες,
Ανατολική Μεσόγειος). Η συμμετοχή των
κατασκευών στο ΑΕΠ αναμένεται να
ξεπεράσει το 20% την εξαετία 2001-2006, ενώ το
σύνολο των εργαζόμενων του κλάδου
αντιπροσωπεύει ήδη πάνω από το 7,5% της
συνολικής απασχόλησης.
Όποια εκτίμηση κι αν έχει κανείς, ένα
είναι σίγουρο: ότι όποιες ανακατατάξεις συμβούν, αυτοί θα
αξιοποιηθούν από τις εταιρίες του κλάδου
για το περαπέρα βάθεμα των σημερινών
δυσμενών εργασιακών σχέσεων για τους
μηχανικούς και για το σύνολο των
εργαζομένων στον κατασκευαστικό κλάδο. Υπό την απειλή
δηλαδή της όποιας κρίσης να
εξαναγκασθούν οι μισθωτοί μηχανικοί να
προβούν σε ακόμη μεγαλύτερες εκπτώσεις
των αξιώσεων από την εργασία τους.
Ιστορικοί
λόγοι έχουν φέρει στο σήμερα τους
μισθωτούς μηχανικούς να μην
εκπροσωπούνται από κανένα φορέα
συνδικαλιστικά, με αποτέλεσμα την όποια
συλλογική σύμβαση εργασίας που
εφαρμόζεται στο χώρο μας, να την
υπογράφει ένα σωματείο, σαν τον ΣΤΥΕ, που
για χρόνια αρνούνταν να δεχτεί στις
τάξεις του εργαζόμενους με ΔΠΥ.
Οι εργαζόμενοι μηχανικοί στον
ιδιωτικό τομέα έχουν πολλούς λόγους να
διεκδικήσουν αυτά που τους ανήκουν.
Και σε αλληλέγγυα σχέση με τους
υπόλοιπους εργαζόμενους στα τεχνικά έργα
και στις νέες τεχνολογίες, να
συγκροτήσουν όρους συλλογικής
διεκδίκησης και διαπραγμάτευσης με την
εργοδοσία.
Να διεκδικήσουν:
-Δικαίωμα στην
αξιοπρεπή δουλειά και ζωή. Στον ελεύθερο
χρόνο. Σε ρυθμούς που δεν μας εξοντώνουν.
Άμεση μείωση των ωρών εργασίας, πρακτική
εφαρμογή του 5νθήμερου-8ωρου-40ωρου που
ασύδοτα η εργοδοσία καταπατά, σταμάτημα
κάθε εργασίας τα Σαββατοκύριακα.
-Δικαίωμα σε
μισθούς που να επιτρέπουν να ζούμε χωρίς
δεύτερες δουλειές. Διεκδίκηση ισχυρής
συλλογικής σύμβασης εργασίας, με αύξηση στους
βασικούς μισθούς.
-Πληρωμή των υπερωριών-πλήρης
εφαρμογή των δικαιωμάτων που
κατοχυρώνονται στην εργατική νομοθεσία.
Η Συσπείρωση στην
κατεύθυνση αυτή, μαζί με άλλους
ενδιαφερόμενους φορείς (συλλόγους,
σωματεία, πρωτοβουλίες), θα πρέπει όλο το
επόμενο διάστημα να διαμορφώσει τους
όρους, ώστε να έρθουν πιο κοντά στην
πραγματοποίησή τους οι παραπάνω στόχοι.