ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΕΣ ΑΔΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΥΘΑΙΡΕΤΑ

Τα σχέδια του ΥΠΕΧΩΔΕ για την αλλαγή του τρόπου έκδοσης αδειών έχει απασχολήσει τη Συσπείρωση και στο παρελθόν, μια και στη διάρκεια της τελευταίας διετίας επανειλημμένως έχουν διαρρεύσει στον τύπο και αλλού ρυθμίσεις δηλωτικές των προθέσεων του υπουργείου. (Βλ. κείμενα της παράταξης στα Ε.Δ. 2183/21-1-2002, 2184/28-1-2002 και 2231/20-1-2003).

Στο πρόσφατα δημοσιοποιημένο σχέδιο νόμου «περί αδειών δόμησης, πολεοδομικές και άλλες διατάξεις θεμάτων αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων», για το τμήμα που αφορά τις άδειες, οι προτάσεις συνοψίζονται στα εξής:

·         Υποβάλλονται από τον ιδιοκτήτη και ελέγχονται από την Πολεοδομική Υπηρεσία μόνο το τοπογραφικό και το διάγραμμα κάλυψης του οικοπέδου.

·         Η εκπόνηση του συνόλου των μελετών (αρχιτεκτονικών – στατικών – Η/Μ – θερμομόνωσης – πυρασφάλειας κλπ) πραγματοποιείται με ευθύνη του μηχανικού χωρίς έλεγχο από την Πολεοδομική Υπηρεσία.

·         Η υλοποίηση και εφαρμογή των μελετών γίνονται με ευθύνη των ιδιώτη μηχανικού.

·         Θεσπίζονται αυστηρές ποινές για τους ιδιώτες μηχανικούς που δεν τηρούν τα προβλεπόμενα στην άδεια δόμησης (αφαίρεση διπλώματος έως και φυλάκιση).

·         Η θέσπιση υποχρεωτικής αυτοψίας μόνο στο στάδιο της αποπεράτωσης του Φέροντος Οργανισμού.

·         Ο έλεγχος της κατασκευής κατά τα λοιπά, διενεργείται με δειγματοληπτικό έλεγχο.

·         Προβλέπεται η δημιουργία ελεγκτών για τον συνολικό έλεγχο αδειοδότησης και κατασκευής με υποχρεωτικούς δειγματοληπτικούς ελέγχους σε ποσοστό 5%.

·         Τέλος, προτείνεται η πρόσληψη ακόμη και συνταξιούχων στρατιωτικών, οι οποίοι καλούνται να επανδρώσουν το σώμα των επιθεωρητών για τη διενέργεια των αυτοψιών.

Θεωρούμε το εν λόγω νομοσχέδιο απαράδεκτο και επικίνδυνο για τους εξής λόγους:

·         Αποτελεί μετάθεση ευθυνών της Πολιτείας για τα ζητήματα της οικοδομικής δραστηριότητας (πρωτίστως αρμοδιότητας του ΥΠΕΧΩΔΕ) στις πλάτες των μηχανικών. Οι μηχανικοί έτσι παραμένουν ακατοχύρωτοι απέναντι στην ανεξέλεγκτη δράση και τις πιέσεις των κερδοσκοπικών συμπεριφορών στο χώρο της οικοδομής, αλλά και απέναντι στις επιπτώσεις ενδεχόμενου σφάλματος στη μελέτη, περίπτωση αρκετά συχνή λόγω και της πολυπλοκότητας στη νομοθεσία. Αντί για την προστασία τους μέσω ενός αποτελεσματικού ελέγχου, τους επιφυλάσσεται επίταση του κυνηγιού μαγισσών, το οποίο έχει ήδη εξαπολυθεί, με την ποινικοποίηση του επαγγέλματος.

·         Αφήνει άθικτη τη γενεσιουργό αιτία της σημερινής απαράδεκτης κατάστασης στην οικοδομή, που είναι η σοβαρή κάμψη του δημοσίου ελέγχου στις μελέτες και τις κατασκευές. Αυτή συντελείται με την αποδιοργάνωση ή και κατάρρευση των αρμόδιων μηχανισμών της Δημόσιας Διοίκησης με ευθύνη –συχνά και επιδίωξη– της πολιτικής ηγεσίας.

·         Προδιαγράφει και ενθαρρύνει τη διαφθορά των διατηρούμενων ελέγχων, που μετατίθενται από το στάδιο των ανεξέλεγκτων πλέον μελετών στο στάδιο της κατασκευής, όταν δηλαδή η οικοδομική αυθαιρεσία θα είναι ήδη γεγονός.

·         Υποδαυλίζει ένα νέο κύμα αυθαιρεσιών, σπέκουλας στη γη και υποβάθμισης της ποιότητας της οικοδομής και του περιβάλλοντος, ενώ συγχρόνως απαξιώνει την επιστημονική εργασία και το ρόλο του μηχανικού υπονομεύοντας τη θέση του στην κοινωνική συνείδηση.

·         Η ιστορική εμπειρία της κατεύθυνσης που ακολουθεί το δημοσιοποιημένο Σχέδιο Νόμου –οι άδειες με «ευθύνη του μηχανικού», οι οποίες υπόκειντο σε «μελλοντικό έλεγχο» την περίοδο της δικτατορίας– προσδίδει βεβαιότητα στις παραπάνω εκτιμήσεις και προβλέψεις.

Η έλευση του νομοσχεδίου αξιοποιεί τα εκφυλιστικά φαινόμενα στη λειτουργία των πολεοδομικών γραφείων, για τα οποία είναι υπεύθυνη η πολιτεία, και οι συντάκτες του επικαλούνται μεταξύ άλλων και «τη συμπίεση του κόστους έκδοσης της άδεις δόμησης στο ελάχιστο», ενώ θα συμβεί ακριβώς το αντίθετο, αφού τα μείζονος σημασίας ζητήματα της ασφάλειας, της ποιότητας των υλικών και της κατασκευής, αλλά και της μελλοντικής λειτουργίας της οικοδομής παραπέμπονται στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες. Πέρα από την προφανή δημαγωγία, εκτιμούμε ότι στις προθέσεις είναι και η αναθέρμανση της οικοδομής και το «άνοιγμα» της αγοράς στις μεγάλες κατασκευαστικές ενόψει της ολοκλήρωσης των ολυμπιακών έργων. Δυστυχώς και η σημερινή κυβέρνηση συνεχίζει την αντιαναπτυξιακή πολιτική όλων των προκατόχων της, που αντιμετώπισαν την οικοδομική δραστηριότητα ως τη «λοκομοτίβα» της ελληνικής οικονομίας και ως μέσον κοινωνικής ενσωμάτωσης.

Η Συσπείρωση για το θέμα των οικοδομικών αδειών επιμένει σταθερά στο τρίπτυχο: βιώσιμα και στελεχωμένα επαρκώς ποσοτικά και ποιοτικά πολεοδομικά γραφεία με διατήρηση του ελεγκτικού και επιτελικού τους ρόλου, εύληπτη κωδικοποίηση και συγκέντρωση της νομοθεσίας, αντικειμενικός καθορισμός της συναλλαγής ελέγχοντος και ελεγχομένου.

Για τα αυθαίρετα

Το ίδιο νομοσχέδιο προτείνει τη σύνδεση με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας και τη μείωση των προστίμων κατηγοριών αυθαιρέτων και συγκεκριμένα: α)όλων των κατοικιών που βρίσκονται σε περιοχές που πρόκειται να ενταχθούν στο σχέδιο και β) στην υπόλοιπη χώρα τα κτίρια που αποτελούν κύρια κατοικία για τους ιδιοκτήτες και που έχουν εμβαδόν έως 120 τ.μ., με προσαύξηση κατά 30 τ.μ. για κάθε μέλος της οικογένειας πάνω από τα τέσσερα. Η κατάθεση των απαραίτητων δικαιολογητικών για το σκοπό αυτό θα μπορεί να γίνει μέσα σε έξι μήνες από την ισχύ του νόμου.

Με τον τρόπο αυτό η αθρόα και ανεξέλεγκτη νομιμοποίηση ουσιαστικά των αυθαιρέτων θέτει τη δημόσια διοίκηση στην υπηρεσία μιας γραφειοκρατικής, εισπρακτικής και –πρωτίστως- ψηφοθηρικής αντίληψης. Επιβραβεύει συλλήβδην και τελεσίδικα την αυθαιρεσία ως πρακτική του παρελθόντος, αλλά και του μέλλοντος, αδιαφορώντας αν τα χιλιάδες αυθαίρετα που νομιμοποιεί σε ολόκληρη τη χώρα εγγυώνται την ασφάλεια –σε μια χώρα μάλιστα εξαιρετικά σεισμογενή– και την ποιότητα ζωής των ενοίκων τους. Οι κατοικίες που θα νομιμοποιηθούν θα συνεχίσουν να υφίστανται σε ένα άναρχο και απαράδεκτο κατά κανόνα περιβάλλον, αφού η νομιμοποίηση δεν γίνεται με ένταξη σε σχέδιο πόλης και πρόβλεψη στοιχειωδών χωροταξικών, πολεοδομικών και περιβαλλοντικών όρων και προϋποθέσεων. Στο νομοσχέδιο άλλωστε δεν γίνεται καν αναφορά σε έργα βασικής υποδομής. Ανατρέπονται όλοι οι νόμοι που ψηφίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια με στόχο να προστατευθεί το περιβάλλον, ενώ τα τόσο αναγκαία Χωροταξικά Σχέδια που χρονίζουν, όταν ολοκληρωθούν και εγκριθούν, θα είναι ουσιαστικά ανενεργά. Αποδεικνύεται με το νομοσχέδιο αυτό πόσο οι εξαγγελίες για ελέγχους ποιότητας, για ρυθμίσεις που αφορούν την εκτός σχεδίου δόμηση και για μέτρα που θα βάλουν «τάξη στο χάος» εγκαταλείπονται εν μια νυκτί, όταν σφίγγουν τα λουριά της εκλογικής αναμέτρησης.

Η αντίληψή μας για τα θέματα της δόμησης βρίσκεται στον αντίποδα του πνεύματος του πρόσφατα δημοσιοποιημένου νομοσχεδίου (βλ. και κείμενο της παράταξης στο Ε.Δ. 6-10-2003), και πιστεύουμε ότι η κατάθεσή του πρέπει να αντιμετωπίσει ισχυρή αντίσταση από τη μεριά των μηχανικών. Το ΤΕΕ έχει προσφέρει, καθ’ όλη τη διάρκεια της τελευταίας 15ετίας, διαπιστώσεις, εκτιμήσεις και προτάσεις για την αντιμετώπιση της σημερινής κατάστασης, που μπορεί κανείς να την περιγράψει με τα μελανότερα χρώματα. Τα στοιχεία αυτά περιέχονται, εκτός άλλων, και στα ογκώδη πρακτικά δύο ημερίδων του με αυτό το αντικείμενο και τα οποία άλλωστε έχουν γνωστοποιηθεί και στο ΥΠΕΧΩΔΕ, αλλά αγνοήθηκαν. Οι πρόσφατες θέσεις του ΤΕΕ κινούνται στην κατεύθυνση της πλήρους αντίθεσης με το νομοσχέδιο, γεγονός που μας δίνει τη δυνατότητα αξιοποιώντας τη συγκυρία αυτή να συμβάλλουμε ενεργά στην κινητοποίηση των μηχανικών που πλήττονται από τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις και που θέλουν να ασκούν το επάγγελμά τους με αξιοπρέπεια. Όσον αφορά τον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, τον Πανελλήνιο Σύλλογο των Αρχιτεκτόνων, ο οποίος είχε μια επαμφοτερίζουσα στάση στο σχέδιο για τις οικοδομικές άδειες, που είχε διαρρεύσει από το υπουργείο την άνοιξη, έχει μετακινηθεί και με τη δική μας πίεση προς μία αρνητική στάση απέναντι στο πνεύμα του νομοσχεδίου. Σχετική είναι και η απόφαση της τελευταίας Αντιπροσωπείας πριν το καλοκαίρι.

<<Αρχική Σελίδα