Το
ΥΠΕΧΩΔΕ μας εξέπληξε πάλι με τα
κατορθώματά του.
Μας
ανακοίνωσε, αγνοώντας πλήρως τις
εκφρασμένες απόψεις των μηχανικών, ότι το
επί χρόνια κυοφορούμενο σχέδιο νόμου με
τίτλο «Μητρώα
Μελετητών, ανάθεση και εκπόνηση μελετών
και παροχή συναφών υπηρεσιών»,
που φιλοδοξεί να αντικαταστήσει τον
ισχύοντα νόμο 716/77 για τις μελέτες του
δημοσίου, έχει ολοκληρωθεί, ότι θα
κατατεθεί άμεσα στη Βουλή και ότι δεν
επιδέχεται αλλαγές.
Η
προκλητική αυτή ενέργεια είναι
αντίστοιχη με το προκλητικό του
περιεχομένου του νομοσχεδίου: οι
διατάξεις του πλήττουν ευθέως το δημόσιο
συμφέρον, αλλά και το καθεστώς της
επαγγελματικής αυτοδιοίκησης των
μηχανικών.
Έχουμε
επισημάνει επανειλημμένως ότι το
πρόβλημα με το ισχύον νομικό καθεστώς δεν
βρίσκεται στη φιλοσοφία του και στις
βασικές κατευθύνσεις που ορίζουν ένα
πλαίσιο, μέσα στο οποίο οι
αντισυμβαλλόμενοι, εργοδότης και
μελετητής, μπορούσαν και όφειλαν να
κινηθούν. Το πρόβλημα εντοπίζεται στις
παρεκκλίσεις και στην καταστρατήγηση των
διατάξεών του, με αποτέλεσμα την πλήρη
αδιαφάνεια και διαπλοκή στις αναθέσεις
μελετών.
Αντί
λοιπόν το ΥΠΕΧΩΔΕ να ενισχύσει το
σημερινό θεσμικό πλαίσιο, επιλύοντας τα
από την υπερεικοσαετή εφαρμογή του νόμου
διαπιστωμένα προβλήματα, υιοθετεί μια
αγοραία λογική, μετατρέποντας τις
μελέτες από πνευματική και επιστημονική
ενασχόληση σε εμπόρευμα, που υπόκειται
στους νόμους του ανταγωνισμού. Η κατάργηση
του κατώτατου ορίου αμοιβών και η
αντικατάστασή του με την οικονομική
προσφορά ως κριτήριο επιλογής του
αναδόχου είναι κομβικό σημείο του
σχεδίου και ενδεικτικό της φιλοσοφίας
του σ’ αυτήν την κατεύθυνση. Αντίθετα,
αλλά σε αρμονία με τη λογική του,
απουσιάζουν τελείως απ’ το κείμενο
διατάξεις που να διασφαλίζουν –έστω ως
πρόθεση– την ποιότητα των μελετών και
των έργων, δηλ. ο κατά το δυνατόν σαφής
προσδιορισμός από τον κύριο του έργου του
αντικειμένου και της σκοπιμότητας της
μελέτης και ο εκσυγχρονισμός των
προδιαγραφών εκπόνησης μελετών και του
κώδικα αμοιβών. Όσο δε για τη διαφάνεια
και τη διαπλοκή, τη χαριστική βολή δίνουν
όσα προβλέπονται για την επίβλεψη και τη
διοίκηση των έργων, όπου παρακάμπτεται
η δημόσια διοίκηση ως ελεγκτικός
μηχανισμός με την εκχώρηση
αρμοδιοτήτων της σε ιδιώτες, για τους
οποίους μάλιστα δεν θεσπίζονται προσόντα
και διαδικασίες για την επιλογή τους.
Αν
σήμερα, με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο,
γινόμαστε μάρτυρες καθημερινά της
καταστρατήγησής του, ακόμα –και κυρίως–
απ’ το ίδιο το κράτος, μπορεί κανείς να
φανταστεί το μέγεθος της διαπλοκής, όταν
τα χέρια θα είναι λυμένα και απ’ το νόμο.
Οι επιπτώσεις στην ποιότητα του
παραγόμενου έργου θα είναι βέβαια
τραγικές. Καθόλου ασήμαντες όμως θα είναι
και οι επιπτώσεις στους μηχανικούς, οι
οποίοι και τυπικά πλέον αναγορεύονται σε
επιχειρηματίες. Το τελικό κόστος
ανάληψης μιας μελέτης θα είναι
απαγορευτικό για μελετητικά σχήματα
μικρού και μεσαίου μεγέθους και είναι
σαφές ότι αυτά είτε θα απορροφηθούν από
μεγαλύτερες μονάδες είτε θα εξαφανιστούν,
με ό,τι αυτό σημαίνει για μια μεγάλη
μερίδα εργαζομένων.
Η
κατάθεση του εν λόγω νομοσχεδίου είναι
προάγγελος και για την αλλαγή του
θεσμικού πλαισίου και στα ιδιωτικά έργα.
Ο νέος τρόπος έκδοσης των οικοδομικών
αδειών, τον οποίο έχουμε σχολιάσει σε
παλαιότερο κείμενό μας, έχει ήδη
εξαγγελθεί και είναι φανερό ότι η
αντίληψη που διέπει και τα δύο αυτά
σχέδια, αλλά και η μεθόδευση προώθησής
τους, είναι κοινή:
Διάλυση
στην πράξη των θεσμών και των
ελεγκτικών μηχανισμών της δημόσιας
διοίκησης, ώστε αυτή ν’ απαξιωθεί
κοινωνικά και μετά να μπορεί να
εφαρμοστεί χωρίς αντιδράσεις η μέθοδος
του «πονάει χέρι – κόβει χέρι».
Απεμπόληση
της ευθύνης του δημοσίου για την
παραγωγή του χώρου.
Εξυπηρέτηση
μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων,
διαπλεκομένων με την κρατική μηχανή,
εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος και
του επαγγέλματος του μηχανικού.
Κάλυψη
της κοινωνικής απαίτησης για
εκσυγχρονισμό και πάταξη της
γραφειοκρατίας σε μια εντελώς
λαϊκίστικη βάση.
Η
σημερινή κυβέρνηση, μια κυβέρνηση σε
κατάρρευση, θεωρεί ότι πριν τις
επερχόμενες βουλευτικές εκλογές οφείλει
να εξοφλήσει γραμμάτια προς κάθε
κατεύθυνση. Ο συρφετός των προς κατάθεση,
αλλά και των ήδη ψηφισμένων, νομοσχεδίων,
σε συνδυασμό με τα τεράστια και
χρονίζοντα προβλήματα των
επαγγελματικών δικαιωμάτων και το
αβέβαιο οικονομικό μέλλον μετά τους
Ολυμπιακούς και τα πακέτα στήριξης από
την ΕΕ, προδιαγράφει πολύ δυσμενείς
συνθήκες για την άσκηση του επαγγέλματος
και την ποιότητα του περιβάλλοντος. Με
αιχμή τα νομοσχέδια για τα δημόσια και τα
ιδιωτικά έργα, πρέπει, όσοι μηχανικοί
τουλάχιστον δεν θέλουν να προσφέρουν τις
υπηρεσίες τους αναξιοπρεπώς, να
συγκροτήσουν ενιαίο μέτωπο
αντίδρασης και συνολικής σύγκρουσης
με την επερχόμενη λαίλαπα. Θα είναι
τεράστιο λάθος να καταφύγουμε σε
βελτιωτικές προτάσεις μεμονωμένα για
κάθε σχέδιο που έρχεται άνωθεν και που
απορυθμίζει συνολικά την παραγωγή του
χώρου. Επισημαίνουμε ότι η σαλαμοποίηση
και ο τεμαχισμός της αντίδρασης, πρακτική
που φαίνεται να υιοθετούν ορισμένοι
κύκλοι, θα αποβεί εις βάρος μας. Η
παράταξή μας είναι αντίθετη στην
αντίληψη αυτή. Πιστεύουμε ότι αν δεν
προβούμε σε συγκεκριμένες
πράξεις σύγκρουσης
με
αγωνιστική προοπτική
που θα αναδεικνύουν και θα αποκαλύπτουν
τις καταστροφικές προθέσεις της
κυβέρνησης συνολικά, ξεπερνώντας τις
επιμέρους διαφωνίες στους κόλπους των
μηχανικών, θα μπορούμε να ασχολούμαστε με
το πρόβλημα των μελετών και να
ανακυκλώνουμε τη συζήτηση στο διηνεκές,
αλλά χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Αρχή ενός
σοβαρού αγώνα μπορεί ν’ αποτελέσει η 28η
Μάη,
ημέρα που το ΤΕΕ καλεί τους μηχανικούς σε καθολική αποχή
από τα καθήκοντά τους,
ως μια πρώτη πράξη αντίδρασης.
Η
τοποθέτηση του ΥΠΕΧΩΔΕ για το
τετελεσμένο της υπόθεσης είναι σαφής,
χαρακτηρίζει τους στόχους του και
σημαίνει πόλεμο.
Πρέπει αυτόν τον πόλεμο να τον διεξάγουμε,
όχι μόνο για να διασώσουμε ότι έχει
απομείνει απ’ την αξιοπρέπειά μας, αλλά
και γιατί το οφείλουμε στην κοινωνία.