Κρίνουμε σκόπιμο να ενημερώσουμε τους συναδέλφους πάνω σε ένα σοβαρό θέμα, που αφορά τους πόρους του ΤΣΜΕΔΕ. Για το σκοπό αυτό δημοσιεύουμε ευρεία περίληψη της έκθεσης που συνέταξε η Ομάδα Εργασίας με αντικείμενο τη μελέτη των μέτρων που πρέπει να ληφθούν για την προστασία και αύξηση των πόρων του ΤΣΜΕΔΕ.

Η έκθεση της Ομάδας Εργασίας - στην οποία συμμετείχε και εκπρόσωπος της Συσπείρωσης - παραδόθηκε το Σεπτέμβριο του 1990 και παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, ιδιαίτερα σήμερα που το ασφαλιστικό των μηχανικών βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή.

1. ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Με την 2961/23-11-89 απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ συγκροτήθηκε Ομάδα Εργασίας από 6 μηχανικούς μέλη του ΤΕΕ, με σκοπό τα μέλη της να μελετήσουν από κοινού τα μέτρα, που πρέπει να ληφθούν για την προστασία των πόρων του ΤΣΜΕΔΕ, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στο ρόλο του, και ειδικότερα, μετά από μελέτη της νομοθεσίας των πόρων, να εξετάσουν και να καταγράψουν τις όποιες διαρροές και να προτείνουν τα απαραίτητα μέτρα ελέγχου και περιορισμού τους, καθώς και να επισημάνουν τις απαιτούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις, ώστε οι πόροι του Ταμείου να επανέλθουν τουλάχιστον στο επίπεδο που βρίσκονταν κατά την ίδρυση του ΤΣΜΕΔΕ.

2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΗΚΑΝ

2.1. Το ΤΣΜΕΔΕ έχει προικιστεί, από τον ιδρυτικό του νόμο αλλά και στη συνέχεια από τους νόμους 4292/63, 440/45 και 915/79, με ορισμένους πόρους, ώστε να μπορεί να ανταποκρίνεται σήμερα σε τρεις διακεκριμένες δραστηριότητες, που διέπουν τη λειτουργία του:

α. Στη χορήγηση σύνταξης σε όλους τους μέτοχους του, ανεξάρτητα από τη συμμετοχή τους και σε άλλο ασφαλιστικό φορέα, την αποκαλούμενη κύρια σύνταξη.

β. Στην παροχή υγειονομικής και νοσοκομειακής περίθαλψης στους μετόχους του και τις οικογένειές τους.

γ. Στη χορήγηση πρόσθετης σύνταξης σε όσους έχουν αποκλειστικό ασφαλιστικό φορέα το ΤΣΜΕΔΕ, την αποκαλούμενη σύνταξη του ΕΛΠΠ, καθώς και στην καταβολή Εφάπαξ κατά τη συνταξιοδότηση των ασφαλισμένων σ’ αυτόν τον κλάδο.

2.2. Η τριπλή αυτή αποστολή του Ταμείου αντικατοπτρίζεται σε τρεις ανεξάρτητα συντασσόμενους προϋπολογισμούς:

α. Τον προϋπολογισμό της κύριας σύνταξης, που είναι και ο συνθετότερος, γιατί σ’ αυτόν περιλαμβάνονται, εκτός από τα έσοδα και τις εισφορές των μετόχων του και τα έσοδα από όλους τους κοινωνικούς πόρους - μερικοί απ΄ αυτούς ανήκουν κατά το 50% στην κύρια σύνταξη και κατά το υπόλοιπο στον ΕΛΠΠ - και από την επιχειρηματική δραστηριότητα του Ταμείου, όπως ο κλάδος Εγγυητικών Επιστολών, η εκμετάλλευση των ακινήτων του, τα μερίσματα των μετοχών του, η επένδυση διαθεσίμων σε έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου και οι τόκοι των καταθέσεων των αποθεματικών του στην Τράπεζα της Ελλάδος.

β. Τον προϋπολογισμό του Κλάδου Υγείας, που τα έσοδά του κατά το 92% προέρχονται από τις εισφορές των μετόχων του και των εργοδοτών, που απασχολούν ασφαλισμένους στο Ταμείο.

γ. Τον προϋπολογισμό του κλάδου ΕΛΠΠ, που τα έσοδά του στηρίζονται κατά το 75% στις εισφορές των μετόχων των δικαιούμενων αυτής της ασφάλισης και των εργοδοτών που απασχολούν ασφαλισμένους αυτού του κλάδου και κατά το υπόλοιπο 25% σε κοινωνικούς πόρους, που ανήκουν και στον κλάδο κύριας σύνταξης, όπως αναφέρθηκε παραπάνω.

2.3. Η Ομάδα Εργασίας δε μελέτησε τους πόρους που προέρχονται:

α. Από την εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας του Ταμείου.

β. Από την απόδοση των τόκων και καταθέσεων των αποθεματικών του Ταμείου στην Τράπεζα της Ελλάδος και από την επένδυση σε έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου.

γ. Από τη λειτουργία του Κλάδου των Εγγυητικών Επιστολών.

3. ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

Κατά την πορεία των εργασιών της Ομάδας Εργασίας διαπιστώθηκαν τα παρακάτω:

3.1. Ελλειψη κωδικοποίησης της νομοθεσίας, που ρυθμίζει όλα τα σχετικά με τη λειτουργία του Ταμείου, καθώς και έλλειψη ταξινομημένης νομολογίας Δικαστηρίων, για όσες περιπτώσεις έχουν δημιουργηθεί αμφισβητήσεις ή αμφιβολίες σχετικά με την υποχρέωση καταβολής ορισμένων κρατήσεων ή εισφορών.

3.2. Ανυπαρξία απολογισμών και ισολογισμών για το μετά το 1980 χρονικό διάστημα, που θα έδιναν ακριβή εικόνα της κίνησης, των μεταβολών, της εξέλιξης των πόρων, καθώς και της ποσοστιαίας συμβολής τους στα έσοδα του Ταμείου και θα βοηθούσαν στην επισήμανση των διαφυγών και απωλειών.

Οι συνταχθέντες μετά το 1980 προϋπολογισμοί είναι απλά μια τιμαριθμοποιημένη αναπροσαρμογή παλαιότερων ισολογισμών ή βασίζονται σε αυθαίρετες εκτιμήσεις των συντακτών τους, χωρίς να απεικονίζουν τις αλλαγές των συνθηκών της δεκαετίας που πέρασε. Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν έχει συνταχθεί ισολογισμός και απολογισμός για τον κλάδο ΕΛΠΠ, από τότε που ιδρύθηκε και λειτουργεί.

3.3. Κακή εφαρμογή της νομοθεσίας, από άγνοια των Υπηρεσιών του Ταμείου για τις τροποποιήσεις που κατά καιρούς γίνονται.

3.4. Μη διαχωρισμός των εισπραττομένων από τα Δημόσια Ταμεία για λογαριασμό του Ταμείου πόρων κατά την απόδοσή τους, όπως π.χ. η ενοποίηση της κράτησης του ιδιοκτήτη και της εισφοράς επί της αμοιβής του μηχανικού, κατά την έκδοση οικοδομικών αδειών.

3.5. Η μηχανοργάνωση του Ταμείου δεν έχει προχωρήσει σε σημείο, ώστε να μπορεί με στοιχεία μιας κάποιας μεγάλης χρονικής περιόδου να βοηθήσει στη διατύπωση αξιόπιστων συμπερασμάτων.

3.6. Υπερβολική επιβάρυνση του Ταμείου από την καταβολή προμήθειας στην ΕΤΕ:

α. Επί των εισπραττομένων αποκλειστικά απ’ αυτήν εισφορών και κρατήσεων και μάλιστα σε πίστωση άτοκου λογαριασμού του Ταμείου. (Η ΕΤΕ κρατάει 1,032% μηνιαίως μέχρι τα 30.000.000 δρχ. και 0,77% για το υπερβάλλον ποσό, σαν προμήθεια - “φύλακτρα” επί των εισπραττομένων υπέρ ΤΣΜΕΔΕ πόρων. Η κράτηση αυτή αντιστοιχεί σε 100.000.000 δρχ. περίπου ετησίως.)

β. Επί των καταβαλλομένων συντάξεων μέσω της ΕΤΕ στους ασφαλισμένους. (Η ΕΤΕ κρατάει 1% επί των πληρωμών των συντάξεων, εκτός από τα έξοδα αποστολής τους στους δικαιούχους. Η κράτηση αυτή αντιστοιχεί σε 50.000.000 δρχ περίπου ετησίως).

4. ΤΡΟΠΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Η Ομάδα Εργασίας προχώρησε στο έργο της εξετάζοντας κάθε πόρο χωριστά, με βάση το παρακάτω διάγραμμα:

α. Ονομασία - Κωδικός πόρου.

β. Νομοθεσία που τον προβλέπει.

γ. Υπόχρεοι καταβολής - απαλλαγές.

δ. Τρόπος απόδοσης πόρου.

ε. Τρόπος ελέγχου απόδοσης του πόρου.

στ. Αναμενόμενο - Πραγματοποιούμενο ύψος πόρου - Διαρροές.

ζ. Εντοπισμός προβλημάτων.

η. Προτάσεις για τον περιορισμό των διαρροών.

5. ΦΥΛΛΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΠΟΡΩΝ

Παρουσιάζονται συνοπτικά οι διάφοροι πόροι στον παρακάτω κατάλογο:

5.1. ΠΟΡΟΣ: 1%ο επί του προϋπολογισμού οιασδήποτε φύσεως τεχνικών έργων και οικοδομών.

5.2. ΠΟΡΟΣ: 1%ο επί της αξίας των εισαγομένων από την αλλοδαπή μηχανημάτων για την εκτέλεση έργων οδοποιίας, οικοδομικών, υδραυλικών και λιμενικών.

5.3. ΠΟΡΟΣ: Εσοδο εισπραττόμενο με κινητά ένσημα, γραμμάτια εισπράξεων, τέλη (μηχανόσημο).

5.4. ΠΟΡΟΣ: 2% επί της αμοιβής για την εκπόνηση μελέτης τεχνικής φύσεως, καθώς και την εκτέλεση ή επίβλεψη του σχετικού έργου.

5.5. ΠΟΡΟΣ: 2% επί της αμοιβής για την εκπόνηση κάθε είδους μελέτης βιομηχανικών, ηλεκτρολογικών και μηχανολογικών εγκαταστάσεων.

5.6. ΠΟΡΟΣ: Κράτηση 1% επί παντός ανεξαιρέτως λογαριασμού πληρωμής εργολάβου, φυσικού ή νομικού προσώπου, είτε αυτός κέκτηται πτυχίο εργολάβου Δημοσίων Εργων, είτε όχι και επί των οπωσδήποτε εκτελουμένων έργων υπό του Δημοσίου, Δήμων, Κοινοτήτων και Νομικών εν γένει Προσώπων Δημοσίου Δικαίου μη ισχυούσης ως προς τις κρατήσεις και τους πόρους εν γένει του ΤΣΜΕΔΕ οποιασδήποτε ενάντιας διατάξεως γενικών ή ειδικών νόμων, καθιερούντων εξαιρέσεις ή απαλλαγές.

5.7. ΠΟΡΟΣ: Εισφορά 2% επί των τεκμαρτών κερδών, των προερχομένων εκ των δημοσίων έργων ή των έργων Δήμων ή Κοινοτήτων και Νομικών εν γένει Προσώπων Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου, ως και επί οιασδήποτε φύσεως ιδιωτικών έργων και οικοδομών, βαρυνούσης τους υπαγομένους εις την ασφάλιση του Ταμείου εργολήπτας, ως και τας πάσης φύσεως εργοληπτικάς εταιρείας διά τα εισοδήματά των τα προερχόμενα εκ της εκτελέσεως των ως άνω αναφερομένων έργων.

5.8. ΠΟΡΟΣ: Μηνιαία εισφορά 3% κάθε ασφαλισμένου που ασκεί ελεύθερο επάγγελμα, υπέρ Κύριου Λογαριασμού, επί του τεκμαρτού μισθού, που προσδιορίζεται με αποφάσεις του Υπουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών από τις εκάστοτε προσαυξήσεις του μισθού του δημοσίου πολιτικού υπαλλήλου επί βαθμώ δευτέρω. (*)

5.9. ΠΟΡΟΣ: Τριμηνιαία εισφορά των ελευθέρων επαγγελματιών υπέρ του Κλάδου Υγείας, που καθορίζεται με αποφάσεις του Υπουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών, που είναι ίδια και για τους ασφαλισμένους και για τα προστατευόμενα μέλη των οικογενειών τους. (*)

5.10. ΠΟΡΟΣ: Μηνιαία εισφορά 3% των ελευθέρων επαγγελματιών υπέρ του ΕΛΠΠ, επί του τεκμαρτού μισθού, όπως προσδιορίζεται με αποφάσεις του Υπουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών, από τις εκάστοτε προσαυξήσεις του μισθού του δημοσίου πολιτικού υπαλλήλου επί βαθμώ δευτέρω. (*)

5.11. ΠΟΡΟΣ: Μηνιαία εισφορά 4% των μισθωτών υπέρ του Κυρίου Λογαριασμού, επί του τεκμαρτού μισθού, που προσδιορίζεται με αποφάσεις του Υπουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών από τις εκάστοτε προσαυξήσεις του μισθού του δημοσίου πολιτικού υπαλλήλου επί βαθμώ δευτέρω. (*)

5.12. ΠΟΡΟΣ: Εισφορές έμμισθων υπέρ Κλάδου Υγείας (εργοδότη και ασφαλισμένου):

α. Εργοδότης: Εισφορά σε ποσοστό ίσο μ’ αυτό που ισχύει για τον κλάδο ασθενείας του ΙΚΑ και υπολογίζεται επί των πραγματικά καταβαλλομένων αποδοχών, χωρίς όμως να μπορεί να υπερβεί την ανώτατη κλίμακα του τεκμαρτού μισθού του ΙΚΑ.

β. Ασφαλισμένος: Τριμηνιαία εισφορά, που καθορίζεται με αποφάσεις του Υπουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών, τόσο για τους ίδιους όσο και τα προστατευόμενα μέλη των οικογενειών τους. Οι συνταξιούχοι καταβάλλουν το μισό της παραπάνω εισφοράς. (*)

5.13. ΠΟΡΟΣ: Εισφορές έμμισθων υπέρ ΕΛΠΠ (εργοδότη και ασφαλισμένου):

α. Εργοδότης: Εισφορά σε ποσοστό ίσο μ’ αυτό που ισχύει στον κλάδο σύνταξης του ΙΚΑ και υπολογίζεται επί του τεκμαρτού μισθού, που προσδιορίζεται με απόφαση του Υπουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών, από τις εκάστοτε προσαυξήσεις του μισθού του δημοσίου πολιτικού υπαλλήλου επί βαθμώ δευτέρω.

β. Ασφαλισμένος: Μηνιαία εισφορά 3% επί του τεκμαρτού μισθού, όπως προσδιορίζεται για τον εργοδότη. (*)

(*) Στην πορεία προς τη “σύγκλιση” με τον ασφαλιστικό νόμο, το Δ.Σ. του ΤΣΜΕΔΕ επέβαλε ήδη από 1. 1. 93 το πρώτο πακέτο αυξήσεων (και έπεται συνέχεια) στις παραπάνω εισφορές, ως εξής (Σημειώσεις Συσπείρωσης):

5.8. : 10.500 δρχ.

5.9. : 3.900 δρχ. για κάθε ασφαλισμένο άτομο

5.10. : 10.000 δρχ.

5.11. : 10.400 δρχ.

5.12. : α. 356.500 Χ 4,30% = 15.330 δρχ. β. Ως πόρος 5.9

5.13. : α. 200.000 Χ 13,33% = 26.660 δρχ. β. 10.000 δρχ.

Από τους πιο πάνω πόρους, θα παρουσιαστούν αναλυτικά ο 5.6 και ο 5.7, οι οποίοι παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, από την άποψη των διαρροών, που ανέρχονται σε αρκετά δισ. κάθε χρόνο:

5.6.1. ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Σύμφωνα με σχετική νομολογία, τα έργα των νομικών προσώπων και οργανισμών, που με τη νομοθεσία τους απαλλάσσονται από τέλη, εισφορές, κρατήσεις κ.λπ. υπέρ τρίτων, καθώς και τα έργα που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων - που και αυτά απαλλάσσονται από εισφορές και κρατήσεις υπέρ τρίτων - δε βαρύνονται με την πιο πάνω κράτηση υπέρ ΤΣΜΕΔΕ.

Μέχρι σήμερα το ΤΣΜΕΔΕ απαλλάσσει από την κράτηση αυτή τα έργα, που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ (βλέπε σχετική εγκύκλιό του 42833/22.12.81), αλλά δεν έχει δεχτεί και την απαλλαγή των έργων των νομικών προσώπων και οργανισμών, που από τη νομοθεσία τους απαλλάσσονται επίσης εισφορών και κρατήσεων υπέρ τρίτων.

Σχετικά με το θέμα υπάρχουν και οι 1119/69 και 441/70 γνωμοδοτήσεις της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, που έχουν γίνει αποδεκτές από τον Υπουργό Οικονομικών με την ΕΠ 2742/627/14.8.70 απόφασή του, οι οποίες δέχονται ότι δεν εφαρμόζεται η υπόψη κράτηση στα έργα που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ.

5.6.2. ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ - ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ

Υπόχρεοι καταβολής, σύμφωνα με τον αρχικό νόμο, είναι όλοι οι εργολάβοι, με την επισήμανση των αμφισβητήσεων της προηγουμένης παραγράφου.

Απαλλαγή έχουν τα έργα που εκτελούνται από τον ΑΟΟΑ (άρθρο 6, του ΝΔ 2906/54). Επίσης, απαλλαγή δέχεται το ΤΣΜΕΔΕ ότι έχουν τα έργα που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ (σχετικές γνωμοδοτήσεις 1119/69 και 441/70 του ΝΕΚ).

5.6.3. ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΜΕΝΟ ΥΨΟΣ ΠΟΡΟΥ - ΔΙΑΡΡΟΕΣ

α. Αναμενόμενο (προϋπολογισμός 1990) : 200.000.000 δρχ.

Στην πραγματικότητα θα έπρεπε να αναμένονται :

1% Χ (κρατ. προϋπολ. Για έργα) = 1% Χ (5% Χ 3 τρισ.) = 1% Χ 150.000.000.000 = 1.500.000.000 δρχ. Αν μάλιστα εφαρμοζόταν - ως όφειλε - και στα έργα του ΠΔΕ, θα έπρεπε να αναμένονται επιπλέον :

1% Χ (ΠΔΕ για έργα) = 1% Χ (300.000.000.000) = 3.000.000.000 δρχ.

Σημείωση Συσπείρωσης: Και αυτή η εκτίμηση είναι για το 1990. Για το 1993 με προϋπολογιζόμενο ύψος Προγρ. Δημ. Επενδύσεων για έργα γύρω στο 1 τρισ. (λόγω του 2ου Πακέτου Ντελόρ), το αναμενόμενο - ως όφειλε - ύψος πόρου θα ξεπερνούσε τα 10 δισ. (!)

β. Το πραγματοποιούμενο ύψος πόρου, λόγω ανυπαρξίας απολογισμών, δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί με αρκετή ακρίβεια. Πάντως, από στοιχεία του ηλεκτρονικού υπολογιστή, που αναφέρονται στην περίοδο Αυγούστου 1989 - Μαΐου 1990 και με μια αναγωγή τους σε δωδεκάμηνο, εκτιμάται κατά προσέγγιση στο ποσό των 250.000.000 δρχ. (μόνο για εισπράξεις μέσω ΕΤΕ).

γ. Οι διαρροές πρέπει να οφείλονται κύρια στα έργα Δήμων και Κοινοτήτων και ορισμένων ΝΠΔΔ και Οργανισμών και, φυσικά, στα έργα του ΠΔΕ.

5.6.4. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΔΙΑΡΡΟΩΝ

α. Προώθηση νομοθετικής ρύθμισης, ώστε να διευκρινιστεί απόλυτα το δικαίωμα του ΤΣΜΕΔΕ να εισπράττει τον υπόψη πόρο και από τα έργα που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ και από τους Οργανισμούς, που απαλλάσσονται των εισφορών και κρατήσεων υπέρ τρίτων, ανεξάρτητα αν τα έργα εκτελούνται από φυσικά πρόσωπα ή εταιρείες.

Αξιοποίηση των σχετικών προτάσεων της Δικαστικής Υπηρεσίας του ΤΣΜΕΔΕ, που συζητήθηκαν στη συνεδρίαση 3651/4.3.86 του ΔΣ του ΤΣΜΕΔΕ (απόφαση 125/ θέμα 3ο).

β. Εγκύκλιος προς Υπηρεσίες Δημοσίου, ΝΠΔΔ, ΟΤΑ και Οργανισμούς, να γίνεται και να αποδίδεται η υπόψη κράτηση σ’ όλους τους λογαριασμούς εργολάβων.

γ. Εκδοση απόφασης υπουργείου ΥΠΚΑ για τον τρόπο καταβολής της κράτησης: Κατάθεση μόνον σε μια τράπεζα (μάλλον Εθνική), ώστε να είναι εύκολος ο έλεγχος μέσω των μαγνητικών δίσκων.

δ. Δειγματοληπτικοί έλεγχοι σε λογαριασμούς Δήμων, Κοινοτήτων και ορισμένων ΝΠΔΔ για τη διαπίστωση του κατά πόσον γίνεται η υπόψη κράτηση.

5.7.1. ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Καθιερώθηκε με το άρθρο 12 του Νόμου 915/79 που προστέθηκε ως εδάφιο ιη΄ στην παράγραφο Ι του άρθρου 7 του Α.Ν. 2326/40.

5.7.2. ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ - ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ

Καταβάλλεται από τις εργοληπτικές εταιρείες και από τους ασφαλισμένους στο Ταμείο, που κατασκευάζουν δημόσια ή ιδιωτικά έργα και οικοδομές. Δεν προβλέπεται καμιά απαλλαγή.

5.7.3. ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΜΕΝΟ ΥΨΟΣ ΠΟΡΟΥ - ΔΙΑΡΡΟΕΣ

α. Αναμενόμενο ύψος πόρου σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 1990 : 800.000.000 δρχ.

β. Το πραγματοποιούμενο ύψος πόρου, λόγω ανυπαρξίας απολογισμών, δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί.

Πάντως από στοιχεία του ηλεκτρονικού υπολογιστή, που αναφέρονται στην περίοδο Αύγουστος 1989 - Μάϊος 1990 και μόνο για εισπράξεις μέσω Εθνικής Τράπεζας και με αναγωγή τους σε δωδεκάμηνο, εκτιμάται κατά προσέγγιση στο ποσό των 280.000.000 δρχ. Μια εκτίμηση που βασίζεται στον απολογισμό του ΤΕΕ και σε στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας για το 1988, αναβιβάζει το ύψος του πόρου στο ποσό των 1.302.900.000 δρχ., όπως προκύπτει από την παρακάτω ανάλυση:

β.1. Από δημόσια έργα του κρατικού προϋπολογισμού: 58.500.000 δρχ.

Η εισφορά 2% επί των τεκμαρτών κερδών στα δημόσια έργα, που ορίζονται σε 10% επί του πιστοποιούμενου έργου, είναι ίση με την κράτηση που ισχύει για το ΤΕΕ, 2% επί της αξίας του έργου. Ο απολογισμός του ΤΕΕ 1988 αναφέρει ότι πραγματοποιήθηκε έσοδο 58.500.000 δρχ. από εκτέλεση έργων του κρατικού προϋπολογισμού.

β.2. Από δημόσια έργα των δημοσίων επενδύσεων: 420.000.000 δρχ.

Ο προϋπολογισμός των δημοσίων επενδύσεων προέβλεπε για το 1988 και για όλα τα υπουργεία, έργα συνολικής δαπάνης δραχμών 210.000.000.000. Δεδομένου ότι έγινε πλήρης απορρόφηση των πιστώσεων, προκύπτει ως έσοδο πόρου: 2% Χ 0,10 Χ 210.000.000.000 = 420.000.000 δρχ.

β.3. Από εμπορία διαμερισμάτων, καταστημάτων, γραφείων, εμπορικών κέντρων: 810.000.000 δρχ.

Από στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας προκύπτει ότι το 1988 εκδόθηκαν οικοδομικές άδειες 60.000.000 κυβικών μέτρων συμβατικής αξίας 117.974.000.000 δρχ., δηλαδή συμβατικού κόστους 2.000 ανά κυβικό μέτρο. Με εκτίμηση ότι το 25% του παραπάνω όγκου είναι κτίσματα που παράγονται από οικοδομικές επιχειρήσεις και διατίθενται για πώληση - είναι ο όγκος των τετραώροφων και πάνω κτιρίων, παρόμοια εκτίμηση ποσοστού είναι του ΤΕΕ στην ολοκληρωμένη πρότασή του για τις αμοιβές των μηχανικών στο Ενημερωτικό Δελτίο 1570 - και με παραδοχή κόστους κατασκευής 18.000 δρχ. ανά κυβικό μέτρο προκύπτει:

2% Χ 0,15 Χ 0,25 Χ 60.000.000 Χ 18.000 = 810.000.000 δρχ. Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι η εκτίμηση γίνεται χωρίς να υπολογίζεται και η αξία του αντιστοιχούντος στα κτίσματα ποσοστού οικοπέδου, που θα πρέπει να συνυπολογιστεί. Αυτό σημαίνει ότι το ύψος του πόρου που αναγράφεται, είναι το ελάχιστο που μπορεί να πραγματοποιηθεί.

β.4. Από κατασκευές οπλισμένου σκυροδέματος: 14.400.000 δρχ.

Από την υποχρέωση ότι για την έκδοση οικοδομικής άδειας τριωρόφου και πάνω κτιρίου, θα πρέπει να υπάρχει δήλωση διπλωματούχου μηχανικού, που θα αναλαμβάνει ως εργολάβος την κατασκευή του οπλισμένου σκυροδέματος και με δεδομένο ότι ο όγκος των τριωρόφων οικοδομών το 1988 ήταν 10.000.000 κυβικά μέτρα - τα τετραώροφα και πάνω έχουν υπεισέλθει στην περίπτωση β.3 - και με συμβατική μέση τιμή 2.000 δρχ. ανά κυβικό μέτρο, που θα ληφθεί υπόψη κατά την έκδοση της άδειας και ποσοστό 30% επί του συνόλου της αξίας του οπλισμένου σκυροδέματος, προκύπτει:

2% Χ 0,12 Χ 0,30 Χ 10.000.000 Χ 2.000 = 14.400.000 δρχ.

γ. Απ’ όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, είναι φανερό ότι υπάρχει σημαντική διαρροή από τα πάσης μορφής δημόσια έργα, αλλά οπωσδήποτε πλήρης διαρροή από τα ιδιωτικά έργα και τις οικοδομές, μιας και δεν έχει καθοριστεί με απόφαση συγκεκριμένος τρόπος είσπραξης. (*)

5.7.4. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΔΙΑΡΡΟΩΝ

α. Να ζητήσει το Ταμείο από το Δημόσιο, Δήμους, Κοινότητες και Ν.Π. Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου, να του κοινοποιούνται οι αποφάσεις κατακύρωσης και ανάθεσης έργων, την πιστή τήρηση της παραγράφου 9 του άρθρου 7 του Α.Ν. 2326/40 και στον τελικό λογαριασμό να προσκομίζεται βεβαίωση του Ταμείου ότι έχει καταβληθεί η εισφορά.

β. Να γίνεται διασταύρωση πληροφοριών με το τμήμα των Εγγυητικών Επιστολών για όσες Ε.Ε. εκδίδει, εκτός απ΄ αυτές που είναι για συμμετοχή.

γ. Να παρακολουθούνται οι ετήσιοι ισολογισμοί των Ανωνύμων Τεχνικών Εταιρειών και των ΕΠΕ.

δ. ΟΙ συμβολαιογράφοι να επισυνάπτουν στα πωλητήρια συμβόλαια διαμερισμάτων, γραφείων, καταστημάτων κ.λπ., απόδειξη καταβολής της εισφοράς, όπως αυτή θα προκύπτει από τον προσδιορισμό της αξίας τους με τους πίνακες αντικειμενικής αξίας ακινήτων του Υπουργείου Οικονομικών, ή αν η αναγραφόμενη στο συμβόλαιο είναι μεγαλύτερη, με αυτήν του συμβολαίου.

ε. Να προστεθεί εδάφιο στο ιη΄ της παραγράφου Ι του άρθρου 7 του Α.Ν. 2326/40, που προστέθηκε με το άρθρο 12 του Ν. 915/79, που να λέει “σε κάθε περίπτωση η πιο πάνω εισφορά καταβάλλεται στο Ταμείο ανεξάρτητα από την πηγή χρηματοδοτήσεως του έργου”, όπως αναφέρεται στην πρόταση της Νομικής Υπηρεσίας, συνεδρίαση 3651 του Δ.Σ. του ΤΣΜΕΔΕ στις 4.3.86/ θέμα 3ο.

6. ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΔΙΑΡΡΟΩΝ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ

6.1. ΥΠΟΜΝΗΣΕΙΣ ΣΕ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΣΜΕΔΕ

• Γνωστοποίηση της κατάργησης του περιορισμού που επέβαλε ανώτατη κράτηση 1.000 δρχ. στις περιπτώσεις εκδόσεως αδειών εργοστασίων (πόρος 5.1.) που προβλεπόταν από τον Ν.2326/40, άρθρο 7 παρ. ιγ και καταργήθηκε από τον Ν.915/79, άρθρο 11.

• Επισήμανση ότι η εργοδοτική εισφορά για τον ΕΛΠΠ πρέπει να γίνεται σε 14 μισθούς και όχι σε 12 (πόρος 5.12).

6.2. ΕΓΓΡΑΦΑ

• Προς Τελωνειακές Αρχές για πιστή εφαρμογή της κράτησης 1%ο επί της αξίας των εισαγόμενων μηχανημάτων, αποστολή κατάστασης μηχανημάτων ανά τρίμηνο και αναλυτικό χαρακτηρισμό των εισαγομένων μηχανημάτων που αφορούν εκτέλεση τεχνικών έργων (πόρος 5.2).

• Προς Υπ. Εμπορίου για παροχή στοιχείων σχετικά με τα εισαγόμενα μηχανήματα (πόρος 5.2).

• Προς το Υπ. Οικονομικών (Δ/νση Φορολογίας υπέρ τρίτων) για παροχή στοιχείων σχετικά με την κράτηση 1%ο επί της αξίας των εισαγόμενων μηχανημάτων (πόρος 5.2).

• Προς Δημόσιες Υπηρεσίες, Δήμους και Κοινότητες για κοινοποίηση στο Ταμείο των αποφάσεων κατακύρωσης και ανάθεσης έργων (πόρος 5.7).

• Υπόμνηση προς τους ασφαλισμένους που καθυστερούν τις εισφορές πέραν της 3ετίας (πόροι 5.8, 5.11).

• Εγγραφο προς ΕΤΕ σχετικά με την ανάγκη τροποποίησης του εντύπου “Γραμμάτιο Εισπράξεως”, έτσι ώστε να προκύπτει σαφώς ο επιμερισμός και το ύψος των εισφορών εργοδότη και ασφαλισμένου (πόροι 5.1, 5.4).

• Εγγραφο ΤΣΜΕΔΕ προς μετόχους μισθωτούς με υπόμνηση της υποχρέωσης υποβολής δήλωσης κάθε Ιανουάριο για τη μισθοδοσία του προηγουμένου έτους.

• Εγγραφο ΤΣΜΕΔΕ προς ελεύθερους επαγγελματίες για την υποχρέωση υποβολής δήλωσης περί καταβολής του 2% επί της αμοιβής μελετών και επιβλέψεων, συνοδευόμενη από αναλυτική κατάσταση αμοιβών (πόροι 5.4, 5.5).

• Εγγραφο ΤΣΜΕΔΕ προς εργοδότες που απασχολούν μηχανικούς, σχετικά με την τροποποίηση που έχει επέλθει στο ποσοστό εισφοράς υπέρ ΕΛΠΠ των μισθωτών από 2% σε 3% (πόρος 5.13). (*)

6.3. ΕΓΚΥΚΛΙΟΙ

• Εγκύκλιος ΥΠΕΧΩΔΕ, βάσει της οποίας θα δίδεται οδηγία, ώστε η κράτηση 1%ο του πόρου 5.1. να γίνεται επί του πραγματικού προϋπολογισμού των έργων, όπως προκύπτει από την ανάθεση της μελέτης.

• Εγκύκλιος ΥΠΕΧΩΔΕ για την πιστή τήρηση των διατάξεων για την κατάθεση ποσοστού 2% επί των αμοιβών όλων των μελετών (πόροι 5.4, 5.5).

• Εγκύκλιος προς Υπηρεσίες Δημοσίου, ΝΠΔΔ, ΟΤΑ και Οργανισμούς για την πιστή τήρηση των διατάξεων για την κράτηση 1% επί των λογαριασμών πληρωμής εργολάβου (πόρος 5.6).

• Εγκύκλιος υπομνηστική προς όλες τις υπηρεσίες που υπεισέρχονται στη διαδικασία μηχανοσήμανσης εγγράφων (πόρος 5.6).

6.4. ΥΠΟΥΡΓΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

• Κατάργηση πληρωμής πόρων μέσω Δημ. Ταμείων. Πληρωμή μόνον μέσω Εθνικής Τράπεζας (πόροι 5.1, 5.4, 5.5, 5.6).

• Επιβολή τρόπου πληρωμής Μηχανόσημου (πλην αιτήσεων) με παράβολο, ελάχιστο Μηχανόσημο 100 δρχ. (πόρος 5.2).

• Υποχρέωση συμβολαιογράφων να επισυνάπτουν στα πωλητήρια συμβόλαια οικοδομών, απόδειξη καταβολής εισφοράς 2% επί των τεκμαρτών κερδών των εταιρειών και των ασφαλισμένων (πόρος 5.7).

6.5. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

• Να συμπεριληφθούν τα έργα προϋπολογισμού Δημ. Επενδύσεων στην υποχρέωση καταβολής 1% επί των λογαριασμών πληρωμής των εργολάβων (πόρος 5.6).

• Χαρακτηρισμός σαν υπεξαίρεσης της μη απόδοσης εισφορών μισθωτών από εργοδότες (πόροι 5.12, 5.13).

• Παροχή δυνατότητας στο Ταμείο επιλογής και διαπραγμάτευσης με άλλες τράπεζες πλην Εθνικής, με παράλληλη διατήρηση έντοκου λογαριασμού σ’ αυτές.

• Αξιοποίηση των προτάσεων της Δικαστικής Υπηρεσίας του ΤΣΜΕΔΕ σχετικά με τη διευκρίνηση στην απόδοση ορισμένων πόρων (σχετ. Συνεδρίαση 3651/Απόφαση Δ.Σ. 125/ θέμα 3ο/ 4.3.86).

6.6. ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ

• Υποβολή υπεύθυνης δήλωσης των μετόχων ότι έχουν καταβάλει το 2% επί της αμοιβής μελετών και επιβλέψεων, συνοδευόμενη από αναλυτική κατάσταση των επιμέρους αμοιβών (πόροι 5.4, 5.5).

• Δειγματοληπτικός έλεγχος σε λογαριασμούς Δημοσίου κ.λπ. για εξακρίβωση κράτησης πόρου 1% επ’ αυτών (πόρος 5.6).

• Διασταύρωση πληροφοριών με το Τμήμα Εγγυητικών Επιστολών για παρακολούθηση της πληρωμής εισφοράς 2% επί τεκμαρτών κερδών, για έργα για τα οποία εκδόθηκε εγγυητική επιστολή (πόρος 5.7).

• Παραβολή εισφορών κύριας σύνταξης και ΕΛΠΠ με αντίστοιχες εισφορές ΚΥΤ, ώστε να επισημαίνονται διαρροές των πρώτων (πόροι 5.9, 5.10, 5.11, 5.13).

• Συνεχής παρακολούθηση του λογαριασμού του Ταμείου στην Εθνική Τράπεζα και άμεση μεταφορά των πέραν των τρεχουσών αναγκών του Ταμείου ποσών στην Τράπεζα της Ελλάδος, όπου ο λογαριασμός είναι έντοκος.

• Αποκλεισμός της δυνατότητας χρησιμοποίησης από ασφαλισμένους υπευθύνων δηλώσεων ως απόδειξης πληρωμής αμφισβητούμενων παλαιών εισφορών. Ομως μη αποδοχή των βεβαιώσεων από εργοδότες ως αποδεικτικό στοιχείο παρακράτησης και απόδοσης στο ΤΣΜΕΔΕ των οφειλόμενων εισφορών των μισθωτών, που εργάζονται σ’ αυτούς. Στους εργοδότες περιλαμβάνεται και το Δημόσιο (πόροι 5.8, 5.13).

• Ενεργοποίηση της διάταξης για υποχρέωση των ασφαλισμένων υποβολής υπεύθυνης δήλωσης κάθε Ιανουάριο για τη μισθοδοσία του προηγούμενου έτους.

• Παρακολούθηση των ετήσιων ισολογισμών των Ανωνύμων Τεχνικών Εταιρειών και ΕΠΕ (πόρος 5.7).

Ελπίζουμε η δημοσίευση της έκθεσης για τους πόρους του ΤΣΜΕΔΕ να έπιασε τόπο, δηλαδή να βοήθησε στην ενημέρωση των συναδέλφων στο θέμα της διαφυγής των πόρων του Ταμείου, που ανέρχεται σε αρκετά δισ. το χρόνο. Ακόμη ελπίζουμε να βοήθησε στην ευαισθητοποίηση όλων των μη προνομιούχων μηχανικών, ώστε να απαιτήσουμε όλοι μαζί την απάντηση στο παρακάτω εύλογο ερώτημα:

Αραγε γιατί υπάρχει αυτή η καθυστέρηση στην αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος της διαφυγής των πόρων του ΤΣΜΕΔΕ (ιδίως από τις πηγές 5.6 και 5.7) σύμφωνα με τις προτάσεις της ομάδας εργασίας;

Στο παραπάνω ερώτημα θα θέλαμε να απαντήσουν, ο καθένας κατά το μερίδιο αρμοδιότητας και ευθύνης του:

α. Το Δ.Σ. του ΤΣΜΕΔΕ

β. Η Δ.Ε. του ΤΕΕ

γ. Ο Υπουργός ΥΠΚΑ

δ. Η ΠΕΔΜΕΔΕ και η ΣΑΤΕ.

Μετά τις απαντήσεις - ή και χωρίς αυτές - θα επανέλθουμε για να δώσουμε τις δικές μας απόψεις.

Αρχική σελίδα

Αρχική σελίδα Συσπείρωσης