ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Με την οδηγία 89/48 (του 1989) του Συμβουλίου της  ΕΟΚ ορίζεται ότι:

• για την εξάλειψη των εμποδίων στην ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και των υπηρεσιών μεταξύ των κρατών μελών, δημιουργείται ένα γενικό σύστημα αναγνώρισης διπλωμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που πιστοποιούν επαγγελματική εκπαίδευση ελάχιστης διάρκειας τριών ετών.

• τα κράτη μέλη διατηρούν την ευχέρεια να ορίζουν το ελάχιστο επίπεδο των αναγκαίων προσόντων, ώστε να εγγυώνται την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται στο έδαφός τους.

• κάθε κράτος μέλος υποδοχής στο οποίο είναι νομοθετικά κατοχυρωμένο ένα επάγγελμα υποχρεούται  να λαμβάνει υπόψη του τα προσόντα που αποκτώνται σε άλλο κράτος μέλος και να εκτιμά αν αυτά αντιστοιχούν στα προσόντα που απαιτεί.

• οι επαγγελματικές ενώσεις ή οργανώσεις οι αναγνωρισμένες από τις δημόσιες αρχές, που παρέχουν τίτλους στα μέλη τους, δεν μπορούν να επικαλεστούν τον ιδιωτικό τους χαρακτήρα για να αποφύγουν την εφαρμογή αυτού του συστήματος.

• το κράτος μέλος υποδοχής μπορεί να επιβάλλει πρακτική άσκηση προσαρμογής ή δοκιμασία επάρκειας όταν τα προσόντα του ενδιαφερομένου δεν αντιστοιχούν στα προσόντα που ορίζονται από τις εθνικές διατάξεις.

Πέρασαν έντεκα χρόνια, δεδομένης της ευνόητης δυσκολίας εφαρμογής της οδηγίας στο ελληνικό έδαφος, μέχρι το ελληνικό κράτος να την εισάγει σαν εσωτερικό δίκαιο με το Π.Δ/μα 165/28-6-2000. Με το Π.Δ/μα η ελληνική κυβέρνηση εμφανίζεται «κοινοτικότερη της Κοινότητας». Δημιουργεί Συμβούλιο αναγνώρισης επαγγελματικής ισοτιμίας τίτλων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που παρακάμπτει το ΔΙΚΑΤΣΑ, αρμόδιο για την αναγνώριση ακαδημαϊκής ισοτιμίας, εισάγοντας για πρώτη φορά τέτοιο διαχωρισμό. Αν όμως μέχρι σήμερα η απόκτηση πτυχίου σήμαινε ουσιαστικά και αναγνώριση επαγγελματικής επάρκειας, απόδειξη το τυπικό των εξετάσεων παροχής άδειας άσκησης επαγγέλματος από το ΤΕΕ, σήμερα αυτή η επάρκεια αποσυνδέεται από τις ακαδημαϊκές σπουδές. Το Συμβούλιο, λαμβάνοντας υπόψη και την επαγγελματική πείρα, μπορεί να αποδώσει επαγγελματική ισοτιμία σε διπλωματούχους τριετών σπουδών και αυτό έκανε τον πρώτο χρόνο της λειτουργίας του. Οι κάτοχοι πλέον αυτής της ισοτιμίας μπορούν να υποβάλλουν αίτηση εγγραφής στην αντίστοιχη επαγγελματική οργάνωση (βλέπε ΤΕΕ) και αυτή αρκεί, ακόμη και αν η οργάνωση δεν την αποδέχτηκε, για να ασκήσει ο αιτών το επάγγελμα στο οποίο αφορά η αναγνώριση της ισοτιμίας, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα, στενότερο ή ευρύτερο, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να ζητήσει παράλληλα και την αναγνώριση του τίτλου σπουδών του από το ΔΙΚΑΤΣΑ.

Αν τα παραπάνω συνδυαστούν με το Ν.2916/2001 για την «ανωτατοποίηση» των ΤΕΙ, γίνεται ολοφάνερος ο στόχος: να περάσει με οποιοδήποτε μέσο η  αναδιάρθρωση στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με επιβολή των αρχών της διακήρυξης της Μπολώνια και της Πράγα για δύο κύκλους σπουδών. Ο πρώτος τριετής κύκλος, κατά τα πρότυπα του αγγλοσαξωνικού μοντέλου θα παρέχει πτυχίο και τη δυνατότητα άσκησης του επαγγέλματος.

Το κυοφορούμενο σχέδιο, που εκπορεύεται από τις επικρατούσες στην ΕΕ τάσεις, απαιτεί την προσαρμογή της εκπαίδευσης και των όρων εισαγωγής στην αγορά εργασίας στις ανάγκες μιας διεθνοποιημένης αγοράς. Η αγορά εργασίας σήμερα απαιτεί αφενός τη γρήγορη, μαζική και με το μικρότερο κόστος χορήγηση πρακτικών και άμεσα αναλώσιμων επαγγελματικών εφοδίων και αφετέρου την ευχέρεια να χρησιμοποιεί ένα περιορισμένο αριθμό εργαζομένων σε εποπτικές και σχεδιαστικές θέσεις. Η ανάγκη αυτή οδηγεί μοιραία σε εκπαίδευση διαβαθμισμένων επαγγελματοποιημένων γνώσεων.

Το σχήμα αυτό, ιδιαίτερα για τις Πολυτεχνικές Σχολές, θα έχει τεράστια επίπτωση στα προγράμματα σπουδών και στην παρεχόμενη γνώση, με κατάτμηση των γνωστικών αντικειμένων και απομάκρυνση από την ιστορική έννοια της Universitas.Είναι προφανής σε μια τέτοια εξέλιξη η υποχώρηση της γενικής παιδείας και της αξίας της πανεπιστημιακής μόρφωσης, που παρέχει επίσης τη δυνατότητα προσαρμογής του επιστήμονα στις οποιεσδήποτε νέες απαιτήσεις του αντικειμένου του, σε όφελος της γρήγορης κατάρτισης σε έναν εξειδικευμένο τομέα, με γνώσεις που γρήγορα απαξιώνονται. Οι στόχοι είναι επίσης προφανείς, αφενός ο καθένας να αντιλαμβάνεται την εκπαίδευση μόνο σαν όχημα για μια καλύτερη θέση στον καταμερισμό εργασίας και αφετέρου να μετατραπεί η εκπαίδευση σε μια ατομική διαδρομή που να αντιστοιχεί σε ένα ατομικό πτυχίο και φυσικά σε μια εντελώς ατομική διαπραγμάτευση του καθένα με τον εργοδότη του.

Με την αναπόφευκτη και άνευ όρων μαζικοποίηση που βλέπουμε να συντελείται ήδη στη μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση, την ίδρυση πλήθους νέων τμημάτων, χωρίς αντίστοιχη αύξηση των κρατικών δαπανών, τον υπερπληθωρισμό των τίτλων, την αλληλοεπικάλυψη και τον κατακερματισμό γνωστικών αντικειμένων και επαγγελματικών δεξιοτήτων, η αγορά τείνει να αναγορευθεί στο μοναδικό εκφραστή και αξιολογητή της εκπαίδευσης και του επαγγέλματος. Ο εργαζόμενος μηχανικός μετατρέπεται σε εξάρτημά της χάνοντας οριστικά τον έλεγχο του αντικειμένου του, αλλά και όντας σε μια ατομική πορεία την συλλογική του συνείδηση και διαπραγματευτική δυνατότητα.

Στα πλαίσια της παραπάνω θεώρησης και στο έδαφος της σημερινής συγκυρίας πιστεύουμε πως είναι αναγκαία τα παρακάτω:

1)   Απαραίτητη και επαρκής για την άσκηση του επαγγέλματος του μηχανικού η ενιαία και αδιαίρετη πενταετής διάρκεια σπουδών, μη αποδοχή των Διπλωμάτων Προχωρημένων Σπουδών-πρόκριμα των κύκλων σπουδών.

2)   Καμία αποσύνδεση του ακαδημαϊκού τίτλου από τα επαγγελματικά δικαιώματα, καμία αλλαγή του τρόπου απονομής των επαγγελματικών δικαιωμάτων στους αποφοίτους Μηχανικούς, φραγμός στις ιδέες για σκλήρυνση των εξεταστικών φίλτρων του ΤΕΕ.

3)   Ενιαία πανεπιστημιακή εκπαίδευση με μία σχολή ανά γνωστικό αντικείμενο και όλα τα δικαιώματα στο ενιαίο πτυχίο. Σταδιακή αύξηση των ετών σπουδών στα ΤΕΙ με παράλληλη προσαρμογή των προγραμμάτων σπουδών για τη μετεξέλιξη σε πανεπιστημιακές των σχολών των ΤΕΙ που καλύπτουν συναφή γνωστικά αντικείμενα με αυτά των ΑΕΙ. Στην κατεύθυνση αυτή δυνατότητα ελεύθερης μετάβασης των αποφοίτων ΤΕΙ μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους προς τις σχολές ΑΕΙ με συναφές γνωστικό αντικείμενο.

4)   Αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων και αποσαφήνιση ευθυνών και αρμοδιοτήτων στην παραγωγή για το σύνολο των Πολυτεχνικών σχολών (και όπου δεν υπάρχουν, π.χ. στα νέα τμήματα) και των σχολών ΤΕΙ, τα επαγγελματικά δικαιώματα των οποίων οφείλουν να είναι διακριτά από αυτά των ΑΕΙ με συναφές αντικείμενο.

<<Αρχική Σελίδα