| Μύθοι κοινωνικής ανέλιξης |
|
| Αν η κυριαρχία των νόμων της αγοράς
διαμορφώνει κοινωνικούς συσχετισμούς δυσμενείς
για τους εργαζόμενους με υπαλληλική σχέση, για
τους ελεύθερους επαγγελματίες μηχανικούς
συνιστά συνθήκη συνθλιβής τους. Η επιλογή από
τους κρατούντες μιας οικονομικής ανάπτυξης με
ατμομηχανή τα μεγάλα έργα και σε όφελος του
μεγάλου κατασκευαστικού κεφάλαιου έχει άμεσο
αντίκτυπο στο αντικείμενο της επαγγελματικής
δραστηριότητας και στην κοινωνική συγκρότηση
αυτού του χώρου. Ο ρόλος που επιφυλάσσεται στον
“παραγωγό” μηχανικό είναι αποστεωμένος από τον
έλεγχο για τη σκοπιμότητα, την κοινωνική
χρησιμότητα και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του
παραγόμενου έργου, ενώ ευνοείται η συγκέντρωση
του αντικειμένου στα μεγάλα μελετητικά γραφεία. Στον τόσο σημαντικό κοινωνικά τομέα της παραγωγής έργων δημοσίου συμφέροντος, η διαφθορά και οι πελατειακές σχέσεις, που διατρέχουν όλο το σύστημα, καταργούν κάθε έννοια διαφάνειας, ισονομίας και εξασφάλισης ποιότητας τόσο κατά τη διαδικασία επιλογής μελετητή όσο και κατασκευαστή. Σ’ αυτές τις συνθήκες επαγγελματικού ανταγωνισμού, όπου η απουσία κανόνων είναι ο μόνος κανόνας, οι μικροί ελεύθεροι επαγγελματίες και όσοι επιμένουν να ασκούν το επάγγελμά τους με αξιοπρέπεια είναι οι χαμένοι. Στα πλαίσια αυτά, η μοιραία – και με την επικράτηση του συστήματος της μελετοκατασκευής στα δημόσια έργα – υπαγωγή των μελετητών στην κερδοφορία των εργολάβων και υπεργολάβων οδηγεί σε ένα ασφυκτικό οικονομικά περιβάλλον άσκησης του επαγγέλματος, που συμπιέζει την αμοιβή της εργασίας σε όλες τις βαθμίδες. Σ’ αυτήν την πραγματικότητα βρίσκουν έδαφος και οι πολιτικές που στρέφονται στη θεσμική κατάργηση κεκτημένων για όλους, όπως του κώδικα των αμοιβών των μελετών. Πολιτικές που στηρίζονται από τις μερίδες εκείνων των μηχανικών που ο ελεύθερος ανταγωνισμός τους δίνει παραπάνω ευκαιρίες από τους άλλους, ενώ αφανίζει τους ασθενέστερους. Η επαγγελματική ενασχόληση με τα έργα του ιδιωτικού τομέα πολύ απέχει από το να αποτελεί ικανοποιητική διέξοδο. Ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει να αντιπαλέψει το δαίδαλο της γραφειοκρατίας και πολυνομίας, αλλά και τη διαφθορά των κρατικών υπηρεσιών ελέγχου. Παράλληλα η καθήλωση των αμοιβών, η οικονομική αφαίμαξη από το κυνήγι της τεχνολογίας και η δυσφήμιση του κοινωνικού του ρόλου τον αναγκάζουν να κινείται στα όρια της επιβίωσης και της αξιοπρέπειας. Σήμερα τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά του ελεύθερου επαγγελματία καταργούνται. Ο επιστήμονας – μηχανικός υποκαθίσταται όλο και πιο πολύ από τον επιχειρηματία – μηχανικό που κλείνει δουλειές και σπρώχνει μίζες. Έχει γίνει φανερή πλέον η απαξίωση στην κοινωνία του ρόλου του. Η ανέλιξη στη θέση του πετυχημένου μηχανικού είναι μύθος, αφού αυτό όλο και λιγότερο καθορίζεται από την επιστημονική κατάρτιση και περισσότερο από τις επιχειρηματικές ικανότητες, τις διασυνδέσεις, την ευκαμψία και την προσαρμογή σε αυτό που ζητάει η πιάτσα. |
|
