Νέοι μηχανικοί στο Δημόσιο: Μια νέα πραγματικότητα
Δημήτρης Πετρόπουλος
Την τελευταία πενταετία μια νέα πραγματικότητα λαμβάνει χώρα στις δημόσιες υπηρεσίες. Για πρώτη φορά εδώ και πάνω από μια δεκαετία νέοι συνάδελφοι έχουν αρχίσει να προσλαμβάνονται και να εντάσσονται στα υπουργεία, τα ΝΔΔΔ και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η ίδια η διαδικασία των προσλήψεων αυτών θέτει το πρώτο από μια σειρά ερωτήματα τα οποία πρέπει να απαντηθούν από την πλευρά του κινήματος των δημόσιων υπάλληλων μηχανικών. Εκτός από τις προσλήψεις μέσω ΑΣΕΠ μεγάλο μέρος των αναγκών των δημόσιων υπηρεσιών καλύπτονται από συμβασιούχους συναδέλφους και όχι από μόνιμο προσωπικό, δημιουργώντας μια κατ’ αρχήν διάκριση μεταξύ αυτών. Οι συνάδελφοι αυτοί δεν εντάσσονται συνδικαλιστικά στην ομοσπονδία, δε λαμβάνουν τους ίδιους μισθούς και βρίσκονται υπό διαρκή ομηρία όσον αφορά την παραμονή τους στο δημόσιο. Και είναι γνωστό ότι οι συνθήκες αυτές δημιουργούν ευνοϊκό κλίμα για πιέσεις και εξαρτήσεις τόσο από την πολιτική εξουσία όσο και από ξένα συμφέροντα. Η ΕΜΔΥΔΑΣ θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να διεκδικήσει μόνιμες προσλήψεις προσωπικού για τις πάγιες ανάγκες του δημοσίου καθώς και συνδικαλιστική κάλυψη των συναδέλφων συμβασιούχων.
Όσον αφορά τώρα τους μόνιμα διορισμένους μέσω ΑΣΕΠ νέων συναδέλφων αναδεικνύονται μια σειρά κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την ένταξή τους στο δημόσιο αλλά και στην Ομοσπονδία.
Ø Η ενημέρωση που έχουν οι νέοι συνάδελφοι για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους σα δημόσιοι υπάλληλοι αλλά και σα μηχανικοί είναι ελλιπέστατη έως και ανύπαρκτη. Πολλές φορές τοποθετούνται σε θέσεις που δεν έχουν να κάνουν ούτε με το αντικείμενο των σπουδών τους, ούτε με την περιγραφή της θέσης για την οποία διαγωνίστηκαν. Δε γνωρίζουν τα καθήκοντα τα οποία απορρέουν από την ένταξή τους στο δημόσιο αλλά και τα δικαιώματα τα οποία απορρέουν από αυτή. Η Ομοσπονδία θα πρέπει να διοργανώσει σεμινάρια ενημέρωσης των νέων συναδέλφων για τα ζητήματα αυτά ( δημοσιοϋπαλληλικός κώδικας, εξέλιξη δ.υ.)
Ø Σε μια εποχή που με αφορμή την ελλιπή ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών από τις δημόσιες υπηρεσίες μια σειρά από αρμοδιότητες μεταφέρονται εκτός δημοσίου η ένταξη των νέων μηχανικών θα μπορούσε δυνητικά να τροποποιήσει το σκηνικό. Η πραγματικότητα όμως που συναντάνε δείχνει την τεράστια έλλειψη σε υποδομές που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην οργάνωση της εργασίας (δίκτυα, internet). Υπάρχει επίσης τεράστιο κενό στην δυνατότητα επιμόρφωσης των συναδέλφων τόσο στις νέες τεχνολογίες όσο και στο ίδιο το αντικείμενο της εργασίας τους. Μην ξεχνάμε ότι οι περισσότεροι δεν έχουν επαρκή επαγγελματική εμπειρία και στην ουσία εκπαιδεύονται κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους. Ο τρόπος και η έκταση της γνώσης του αντικειμένου της εργασίας τους θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα και το κόστος παραγωγής δημοσίων έργων στη χώρα τα επόμενα χρόνια. Ταυτόχρονα η δυνατότητα ενημέρωσης πάνω σε ευρύτερα ζητήματα που άπτονται όμως της εργασίας του μηχανικού (νομοθεσία δημοσίων έργων, κανονισμοί-διατάξεις) θα τους προετοιμάσει αποφασιστικά στα καθήκοντα τα οποία πρόκειται να αναλάβουν μελλοντικά έτσι ώστε να έχουν την στάση εκείνη που να τους επιτρέπει να υπερασπιστούν το δημόσιο συμφέρον προς όφελος του κοινωνικού συνόλου και όχι ιδιωτικών συμφερόντων.
Ø Η πλειοψηφία των νεοπροσληφθέντων δημόσιων υπάλληλων μηχανικών βρίσκονται αντιμέτωποι με την πραγματικότητα του νόμου 2084/92 ο οποίος διακρίνει τους ασφαλισμένους σε αυτούς που είναι ασφαλισμένοι προ του 1993 και αυτούς που είναι από 01-01-1993 και μετά. Ο νόμος αυτός γνωστός και σαν νόμος «Σιούφα» επιβάλλει την αποκλειστική ασφάλιση των «νέων» στο ΤΣΜΕΔΕ και όχι στα ταμεία του Δημοσίου με αποτέλεσμα :
1. Την υγειονομική κάλυψη μονάχα από το ΚΥΤ με τα γνωστά προβλήματα και όχι από το Δημόσιο
2. Την παροχή κύριας σύνταξης μόνο από το ΤΣΜΕΔΕ και την αντικατάσταση του ΕΛΠΠ από το επικουρικό που έχει σαν αποτέλεσμα για ίδιες περίπου εισφορές μεταξύ παλαιών και νέων ασφαλισμένων στους μετά το 1993 συναδέλφους να αντιστοιχεί σύνταξη περίπου στο μισό των παλαιών.
Η αντιμετώπιση της κατάφωρης αυτής αδικίας σε βάρος των νέων ασφαλισμένων πρέπει να αποτελέσει πρώτιστο μέλημα της Ομοσπονδίας και των νέων συναδέλφων οι οποίοι σε μερικά χρόνια θα αποτελούν την πλειοψηφία του κλάδου. Θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο της δημιουργίας μιας επιτροπής νέων μηχανικών στα πλαίσια της ΕΜΔΥΔΑΣ που να ενημερώσει τους συναδέλφους για το ζήτημα αυτό και να διερευνήσει τη δυνατότητα απάντησης στο πρόβλημα. Απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό είναι η ενεργοποίηση όλων των μετά το 93 ασφαλισμένων.
Ø Τελευταίο σε σειρά αλλά όχι και σπουδαιότητα είναι το μισθολογικό. Οι βασικοί μισθοί του δημοσίου για τους μηχανικούς όχι μόνο δε συγκρίνονται με τους μισθούς αντίστοιχων συναδέλφων στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά δεν επαρκούν ούτε για μια στοιχειωδώς αξιοπρεπή διαβίωση. Πολύ περισσότερο τη στιγμή που το κόστος ζωής έχει εκτιναχθεί και αντικειμενικά οι ανάγκες του νέου επιστήμονα για ενημέρωση, μελέτη είναι αυξημένες. Το πρόβλημα επιτείνεται, με την επισφαλή κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα επιδόματα 6 % και 7 % τα οποία παρά τις διαβεβαιώσεις της πολιτικής εξουσίας δεν σταθεροποιούνται και δεν ενσωματώνονται στο βασικό μισθό όπως θα όφειλαν. Τέλος είναι υπαρκτό και δημιουργεί πολλά προβλήματα στη συνεννόηση και κοινή στάση των μηχανικών του δημοσίου οι τεράστιες διαφορές επιδομάτων που υπάρχουν ανάμεσα σε υπουργεία ή στις Ειδικές Υπηρεσίες.
Σίγουρα υπάρχουν και πολλά άλλα ζητήματα τα οποία αφορούν την ένταξή των νέων μηχανικών στο δημόσιο τα οποία θα αναδειχθούν μέσα από το λόγο τη δράση και τις παρεμβάσεις των ίδιων των συναδέλφων. Είναι κρίσιμος δείκτης για το χώρο των δημόσιων υπάλληλων μηχανικών αλλά και για την ίδια την Ομοσπονδία αν θα μπορέσει να εκφραστεί η ζωντάνια, οι προβληματισμοί και οι ανησυχίες όλων αυτών των συναδέλφων. Η ίδια η αυτενέργεια και πρωτοβουλία των νέων μηχανικών μπορεί να ξεπεράσει τα προβλήματα, να δημιουργήσει χώρους συζήτησης και πράξης, να αναζωογονήσει και να τροφοδοτήσει την ΕΜΔΥΔΑΣ. Και η Ομοσπονδία όμως πρέπει να πλησιάσει τους συναδέλφους να τους ενημερώσει να τους βοηθήσει, να δημιουργήσει υποδομές δράσης. Από τη δημιουργική συνάντηση αυτή μόνο ωφελημένοι μπορούμε να βγούμε όλοι μας, από την έλλειψη της μόνο η μίζερη σημερινή πραγματικότητα.
Νοέμβριος 2003