Δεν
είναι η πρώτη φορά που σε μεγάλα τεχνικά
έργα, σε κατασκευές και βιομηχανίες
συμβαίνουν μεγάλης έκτασης ζημιές και
ατυχήματα, που θέτουν σε κίνδυνο
εγκαταστάσεις και ανθρώπους. Ειδικά σε
αστικές περιοχές όπως η Αθήνα, η
κατασκευή μεγάλων τεχνικών έργων μέσα
στον οικιστικό ιστό της πόλης έχει
προκαλέσει αρκετές φορές σοβαρά
προβλήματα, που δεν αποτέλεσαν ζητήματα
του τεχνικού κόσμου μόνο, αλλά
απασχόλησαν και την κοινή γνώμη. Η πτώση
του περίπτερου στην Πανεπιστημίου, η
εγκατάλειψη της πολυκατοικίας στο σταθμό
του Ανάλατου στο Νέο Κόσμο, η κατεδάφιση
πολυκατοικίας στην πλατεία Καραϊσκάκη,
ήταν συνέπειες της κατασκευής του Μετρό
στην Αθήνα. Παρόμοια γεγονότα έχουν
συμβεί στην επέκταση του Μετρό στο
Περιστέρι, στην περιφερειακή οδό της
Πάτρας κοκ.
Φαίνεται
όμως πως το πέρασμα του χρόνου και η
συσσώρευση εμπειρίας δεν μας έκανε
σοφότερους, όπως αποδεικνύεται από την
περίφημη τρύπα
του Μετρό στο Χαλάνδρι επί της Δουκίσσης
Πλακεντίας. Διότι η συγκεκριμένη «αστοχία»
ξεπερνάει τα προηγούμενα συμβάντα και
συνδέεται πιο άμεσα με τις συνθήκες
και πολιτικές εκτέλεσης των έργων σήμερα
στην Αθήνα.
Πέρα
απ’ το πρωτοφανές μέγεθος της ζημιάς (κατακρήμνιση
βάθους τουλάχιστον 10 μέτρων από την
επιφάνεια), η ταχύτητα εξέλιξης του
φαινομένου και η απουσία παντελούς
έλλειψης μέτρων ασφάλειας προκαλούν
κατάπληξη. Σε όλες τις προηγούμενες
περιπτώσεις οι ζημιές συνέβαιναν κατά τη
διάρκεια της εκσκαφής και αφού είχαν
ληφθεί μέτρα πολύ πιο πριν (π.χ. το
περίπτερο στην Πανεπιστημίου έπεσε αλλά
οι δρόμοι ήταν κλειστοί και η περιοχή
αποκλεισμένη). Εδώ ο τραυματισμός του
οδηγού του αυτοκινήτου που έπεσε μέσα
ήταν η πιο ανώδυνη εκδοχή ατυχήματος σε
σχέση με ότι θα μπορούσε να έχει συμβεί
και αυτό ήταν καθαρά θέμα τύχης. Οι
πραγματικά τυχεροί ήταν οι εργαζόμενοι
του έργου: αν η κατακρήμνιση συνέβαινε 3
ώρες ή 2 μέρες αργότερα δεν θα μιλάγαμε
για αστοχία, αλλά για το τραγικότερο
εργατικό ατύχημα των τελευταίων χρόνων.
Ένα ατύχημα που θα μπορούσε να συγκριθεί
μόνο με την έκρηξη που συνέβη στην
ΠΕΤΡΟΛΑ την 1-9-92 και στοίχιζε τη ζωή σε 14
εργαζόμενους. Κι αυτό γιατί η σήραγγα που
βρισκόταν κάτω ακριβώς από το δρόμο
καταστράφηκε ολοσχερώς, λόγω της
πλημμελούς στήριξής της.
Στην
ερώτηση τι έκαναν οι υπεύθυνοι θα πρέπει
να δοθεί πρώτα μία απάντηση για το ποιοι
είναι οι υπεύθυνοι. Το
Μετρό, καθώς και η Αττική Οδός, είναι έργα
που εκτελούνται με το σύστημα μελέτη-κατασκευή.
Ο ανάδοχος λοιπόν του έργου αναλαμβάνει
την κατασκευή με μελέτες που έχει
εκπονήσει ο ίδιος και τις εγκρίνει ο
κύριος του έργου (ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ – ΑΤΤΙΚΟ
ΜΕΤΡΟ) και ο ανεξάρτητος(!) μελετητής (που
τον πληρώνουν και οι δύο). Δεν είναι
δύσκολο να καταλάβει κανείς πόσο «ελεύθερος»
είναι ο εργολάβος να προσαρμόζει τις
μελέτες στα συμφέροντά του (με τη βούλα
του νόμου), όταν εκπροσωπεί βέβαια και
τεράστια οικονομικά συμφέροντα που
διαπλέκονται με Τράπεζες και ΜΜΕ.
Η
σύμφυση αυτή κράτους – εργολάβων – ΜΜΕ –
μελετητών – επιβλέψεων είναι υπεύθυνη
για το συγκεκριμένο ατύχημα και για πολλά
άλλα που θα συμβούν στο μέλλον.
Οι αντιδράσεις των υπευθύνων και των ΜΜΕ
αμέσως μετά το συμβάν το επιβεβαιώνουν:
-
Ο εκπρόσωπος του ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ βεβαίωνε
πως η σήραγγα δεν έπαθε τίποτα (ενώ είχε
καταστραφεί).
-
Τα ΜΜΕ έκαναν γαργάρα το γεγονός ότι
σήραγγα τελειωμένη από άποψη εκσκαφής
κατέρρευσε. Ανακαλύφθηκε «η ιδέα του
πηγαδιού», που δεν είχε επισημανθεί,
χωρίς μέχρι σήμερα να τεκμηριώνεται κάτι
τέτοιο.
-
Διαβεβαίωναν πως ο δρόμος εντός λίγων
ημερών θα παραδινόταν στην κυκλοφορία (ρίχνοντας
στάχτη στα μάτια του κόσμου) ενώ η
πραγματικότητα είναι ότι θα περάσει
καιρός μέχρι να αποκατασταθεί, αλλά και
τότε, η κυκλοφορία θα παρακάμπτει το
συγκεκριμένο σημείο, με ότι σημαίνει αυτό.
Η
«αστοχία» μπαζώθηκε γρήγορα,
κυριολεκτικά και μεταφορικά: Καμία
αυτόφωρη διαδικασία ή σύλληψη των
υπεύθυνων που βρίσκονταν εκεί δεν έγινε.
Τέλος
να επισημάνουμε για μια ακόμη φορά την
άμεση σχέση και των χρονικών συνθηκών
εκτέλεσης των έργων με τα πάμπολλα
εργατικά ατυχήματα. Οι ρυθμοί δουλειάς σε
όλα τα έργα που αφορούν τις υποδομές της
Αθήνας και εξυπηρετούν τον μητροπολιτικό
της χαρακτήρα εν όψει Ολυμπιάδας είναι
εξαντλητικοί υποχρεώνοντας τους
εργαζόμενους είτε σε συνεχείς υπερωρίες
είτε σε εργασία Σάββατα, Κυριακές και
αργίες. Ο κομπασμός των εκάστοτε υπουργών
για αποτελεσματικότητα μέχρι πότε θα
κρύβει νεκρούς και ατυχήματα στα
εργοτάξια των Σπάτων, του Ολυμπιακού
Χωριού και του Μετρό;
Σημ1: Ακόμα και
η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ενάντια στο
σύστημα μελέτη – κατασκευή των τεχνικών
έργων.
Σημ2:
Το μεγάλο
σκάνδαλο της εγκατάλειψης του
μετροπόντικα για την εκσκαφή στο
Περιστέρι και της αχρήστευσης ενός
μηχανήματος -που κόστισε δις επί δις- θα
το μπαζώσουν και αυτό; Φαίνεται ότι
κάποιο πηγάδι θα βρέθηκε και εκεί…