Στο Ε.Δ. 2318/8-11-2004 είχε δημοσιευτεί κείμενο με το τίτλο:ΟΙ ΕΞΕΥΤΕΛΙΣΤΙΚΕΣ ΑΜΟΙΒΕΣ ΤΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΣΤΑ ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΡΓΑ (ή νηστικό αρκούδι δεν συνθέτει).
Το κείμενο κατέληγε με πρόσκληση για συζήτηση. Έκτοτε έγιναν αρκετές συναντήσεις και συζητήσεις, που κατέληξαν στην πρόταση που παραθέτουμε. Η πρόταση αυτή έχει ήδη τεθεί και ψηφιστεί από την Αντιπροσωπεία των αρχιτεκτόνων το Δεκέμβρη του 2004. Η περαιτέρω προώθηση και τεχνική επεξεργασία της πρότασης έχουν την ανάγκη ευρύτερης στήριξης. Γι αυτό καλούμε:
την Τρίτη 17 Απριλίου 2005, ώρα 8.30 μ.μ., στα γραφεία του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων ΓΙΑ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΑΜΟΙΒΩΝ ΣΤΑ ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.
Για τις εξευτελιστικές αμοιβές των Αρχιτεκτόνων στα Ιδιωτικά Έργα
Στην Ελλάδα η Αρχιτεκτονική αντιμετωπίζεται με ανυποληψία τόσο από τους Δημόσιους φορείς όσο και από τους Ιδιώτες.
Στο μεγάλο όγκο των Ιδιωτικών κατασκευών δαπανώνται κάθε χρόνο εκατοντάδες δισεκατομμύρια. Στα έργα αυτά εργάζονται χιλιάδες αρχιτέκτονες με εξευτελιστικούς όρους. Οι περισσότεροι εργολάβοι, αλλά και αρκετοί ιδιοκτήτες, θεωρούν τον Αρχιτέκτονα ένα είδος χομπίστα που χρειάζεται για να δίνει ιδέες για το κτίριό τους ή να φροντίζει για να υλοποιηθούν οι δικές τους. Ομως επειδή οι «ιδέες» δεν υπάρχουν έτοιμες σε κανένα συρτάρι, οι Αρχιτέκτονες μελετούν κατόπιν ανάθεσης συγκεκριμένου έργου αναλαμβάνοντας πλήθος ευθυνών, σχεδιάζουν με μεράκι και πίστη στην τέχνη τους κατ’ εντολή πελατών, οι οποίοι, με τη σειρά τους, συνήθως πληρώνουν ένα ελάχιστο αντίτιμο των εξόδων για την παραγωγή τους.
Η πλειοψηφία των ελευθέρων επαγγελματιών καλούνται να ισορροπούν ανάμεσα στους διαφορετικούς ρόλους που καλούνται να παίξουν παράλληλα με το αντικείμενό τους, όπως το ρόλο του διεκπεραιωτή της οικοδομικής άδειας με πολύμηνες γραφειοκρατικές διαδικασίες, και συχνά του διακοσμητή όψεων σε κατασκευές με γνώμονα την υπερεκμετάλλευση.
Οι εξευτελιστικές αμοιβές της Αρχιτεκτονικής μελέτης και Επίβλεψης, όπως ορίζονται από τον κώδικα αμοιβών, δεν ξεπερνούν το 1% της παραγματικής αξίας των οικοδομών και παραμένουν καθηλωμένες εδώ και 15 χρόνια. Είναι πολύ μικρό το ποσοστό των Αρχιτεκτόνων που αμοίβονται με υψηλότερες αμοιβές ενώ είναι πολλοί εκείνοι που υποχρεώνονται σε εκπτώσεις.
Με λίγα λόγια, χιλιάδες Αρχιτέκτονες αντιμετωπίζουν ένα απαράδεκτο οικονομικό και εργασιακό καθεστώς στον τομέα των ιδιωτικών έργων.
Το 1989 με το ΠΔ515/89 προβλεπόταν ετήσια αναπροσαρμογή του κόστους εκκίνησης για τις οικοδομές με Υπουργικές Αποφάσεις, όμως αυτό παραμένει το ίδιο, στο γελοίο ποσό κόστους επιφανειας 15000δρχ/μ2 (44,00€/μ2). Το ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικές τις ενέργειες των εκάστοτε Υπουργών να μην τηρούν τον Νόμο.
Ειναι καιρός να απαιτήσουμε να εφαρμοστεί ο Νόμος.
Το κράτος κατασκευάζει ένα μόρφωμα που ορίζει ως συμβατικό προϋπολογισμό και συνήθως αντιστοιχεί στο 5-10% του πραγματικού προϋπολογισμού, βάσει του οποίου υπολογίζεται η αμοιβή των μηχανικών και οι εισφορές υπέρ δημοσίου και ταμείων. Παράλληλα όταν το κράτος πρέπει να φοροεισπράξει απαιτεί την σύνταξη νέου αντικειμενικού προσδιορισμού του κόστους οικοδομής, του Ε.Κ.Κ.Ο. (Ελάχιστο Κόστος Κατασκευής Οικοδομής), μιας ασφαλιστικής δικλείδας προκειμένου να μην φοροδιαφεύγουν οι επαγγελματικές ομάδες των «στεγασμένων επαγγελμάτων» και οι προμηθευτές που ενέχονται στην κατασκευή των οικοδομών.
Η αδικία για τους μελετητές είναι κατάφωρη,
Διότι ο συμβατικός προϋπολογισμός είναι 4-5 φορές μικρότερος οπό το αντικειμενικά προσδιοριζόμενο Ε.Κ.Κ.Ο., που με τη σειρά του είναι 4-6 φορές μικρότερο από τον πραγματικό προϋπολογισμό (βλέπε παράρτημα 1).
Το καθεστώς αυτό υποθάλπτει και διαιωνίζει την υποβάθμιση του χτισμένου περιβάλλοντος και τη φοροδιαφυγή γύρω από την οικοδομή.
Διότι ποιο μικρό μελετητικό γραφείο μπορεί να επιβιώσει σήμερα κάνοντας ένα έργο επί 3-4 μήνες όταν έχει τρέχοντα έξοδα της τάξης των 1500 € το μήνα? (βλέπε παράρτημα 2) Είτε θα ελαχιστοποιήσει το χρόνο μελέτης είτε θα επιδιώξει «πλάγια», και επομένως αφορολόγητα, έσοδα.
Στα δημόσια έργα ο προϋπολογισμός του έργου υπολογίζεται βάσει του Α.Τ.Ο.Ε. και προσεγγίζεται το πραγματικό κόστος. Στα ιδιωτικά έργα ο προϋπολογισμός όχι μόνο δεν προσεγγίζει το πραγματικό κόστος, αλλά είναι υποπολλαπλάσιος του πραγματικού προϋπολογισμού.
Ως πότε θα σηκώνουν οι μηχανικοί το οικονομικό βάρος της έλλειψης κοινωνικής πολιτικής!
Προτείνουμε:
Τη σύνδεση του υπολογισμού των αμοιβών, με το αντικειμενικά προσδιοριζόμενο Ελάχιστο Κόστος μιας οικοδομής, δηλαδή το Ε.Κ.Κ.Ο., το οποίο ούτως ή άλλως είναι κατά πολύ μικρότερο του πραγματικού κόστους.